De Nobelprijs voor de Vrede

 't Is wel duidelijk, die altijd weer verheerlijkte Witte Kerst konden we opnieuw duidelijk op onze buik schrijven. En al die vredige gedachten die we rond deze tijd moeten koesteren? Mwah, kon beter in een aantal streken van onze globe. Maar elk jaar weet het comité voor de Nobelprijs toch wel weer een organisatie of persoon te vinden die hun prijs voor de vrede verdient. Dit jaar kon ik 't helemaal met hun keus eens zijn. Want Dr. Denis Mukwege zat erbij! Waarom ik daar helemaal achter sta? Allereerst omdat ik zijn werk ontzettend belangrijk vindt. Maar daarnaast bezit hij ook nog eens een heel speciaal kunstgeschenk van mij. Dat laatste moet ik natuurlijk even uitleggen.

In 2016 was Denis Mukwege aanwezig in Middelburg in het kader van de uitreiking van de Four Freedoms Awards. Eens in de twee jaar is Middelburg een soort centrumpje van de wereld als in aanwezigheid van onder anderen Willem-Alexander en Maxima die Awards worden uitgereikt. Aan meestal wereldwijd bekende personen die hun sporen hebben verdiend op het gebied van de in 1941 door de Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt geformuleerde Four Freedoms. Universele vrijheden waar iedereen op aarde recht op zou moeten hebben.

Mukwege kreeg in 2016 volkomen terecht de medaille voor de Freedom of Want, in het Nederlands vertaald als de Vrijwaring van Gebrek. Maar daarnaast ontving hij ook nog een heel speciaal kunstboekje van mij. Dat maakte ik toen voor alle laureaten en een aantal van de speciale genodigden. 

de omslag van het speciale  Four Freedoms geschenk

Een boekje, gedrukt door mijn galerist Jean-Paul Aureglia in Nice. Met daarin op tien linkerpagina's tien uitspraken van voormalige laureaten en rechts tien, steeds weer originele, tekeningen van mijn hand. Ik heb wat afgetekend in die tijd. DRIEHONDERD tekeningen in totaal! Want het boekje is verschenen in een oplage van 30. Trouwens, voor de liefhebber: ik heb nog een paar exemplaren van deze uitgave beschikbaar.

Hier onderaan laat ik nog wel een paar pagina's zien. Maar eerst nog Denis Mukwege. Want wat die man doet, kan niet genoeg gewaardeerd worden. In de oorlogsgebieden van Congo helpt hij als gynaecoloog zwaar mishandelde, bruut verkrachte en gemartelde vrouwen hun leven weer op te pakken. Want  seksueel geweld en verkrachting worden daar gewoon als oorlogswapen ingezet tegen vrouwen. Die zwaar getraumatiseerde vrouwen kunnen in zijn kliniek worden geopereerd en psychisch begeleid opdat ze hun leven weer een beetje kunnen oppakken. Dat hij dat doet met gevaar voor zijn eigen leven spreekt bijna voor zich. Wie kan geen bewondering hebben voor zo'n prachtig mens!

Daarom vind ik het zo mooi dat hij van mij dat boekje 'Citations de lauréats des Four Freedoms Awards  1982-2016' in bezit heeft. Met daarin bijvoorbeeld een uitspraak van Malala Yousafzai: 'For me peace is not only the absence of war but the absence of fear'. 

uitspraak van Malala Yousafzai

Als meisje in haar hoofd geschoten door de Talibaan omdat ze de schoolgang voor meisjes propageerde. Dankzij hersenoperaties in o.a. Engeland overleefde ze en is ze nu een boegbeeld voor vrouwenrechten. Ook zij kreeg al een Nobelprijs voor de Vrede en een Four Freedoms Award.

En wat te denken van onderstaande uitspraak van Aung San Su Kyi. De vrouw die onder heel moeilijke omstandigheden moet proberen Myanmar langzaam aan met vallen en opstaan richting democratie te sturen. 'In societies where men are truly confident of their own worth, women are not merely tolerated but valued'.

 

uitspraak van Aung San Su Kyi

Deze laatste wil ik jullie ook niet onthouden. Een uitspraak van 'onze eigen'  Jan Tinbergen (1903-1994), eerste winnaar van de Nobelprijs voor de Economie. 'Mankind's problems can no longer be solved by national governments. What is needed is world government'.

uitspraak van Jan Tinbergen

Wat je noemt iemand die destijds al veel verder keek dan waar nu heel veel mensen nog steeds niet toe in staat zijn. Denk alleen maar aan het Brexit-gedoe!

Tot volgende week.

TOOS

Homerus, Helden aflevering IV

De vierde en laatste aflevering in deze korte serie over mijn helden. Literaire helden wel te verstaan. Maar in dit geval dan toch ook weer oorlogshelden. Van een paar duizend jaar geleden en tot ons gekomen via overgeleverde teksten. Teksten en helden die mij inspireerden tot bepaalde schilderijen.

Achilles in de strijd om Troje

 Wanneer ben je een held? In het oude Griekenland eigenlijk alleen maar als de goden dat toestonden. Die indruk kun je ten minste krijgen bij het lezen van de Ilias en Odyssee van Homerus. Bovenop hun berg Olympus maken die goden voortdurend ruzie met elkaar, spelen politieke machtspelletjes en gebruiken de mensen als marionetten.

Het beleg van Troje duurt alleen maar tien eindeloze jaren vanwege onderling gedoe van de goden. Odysseus, de bedenker van het Paard van Troje, moet daarna ook nog eens tien jaar onderweg zijn om zijn heldendaden te verrichten. Dan moet je dus maar niet de gramschap van zeegod Poseidon op de hals halen. Wel krijgt hij daarbij weer hulp van Athene. Een dubieus bestaan dus, dat heldendom in de Griekse mythologie.

 

Toos van Holstein, Mythologie, olieverf 80-160 cm

Zoals hierboven al aangestipt, is dit in deze kleine serie voorlopig mijn laatste heldenaflevering. Die had ik weken geleden al klaargezet omdat ik wist dat een hele poos lang internet voor mij geen vanzelfsprekendheid ging worden. Maar ik ben weer terug  in het Zeeuwse land. Tot volgende week dus.

TOOS

William Shakespeare, Helden aflevering III

De derde aflevering alweer in deze korte serie van helden van mij. Literaire helden dan wel. In de afgelopen paar duizend jaar tot ons gekomen via zeer oude teksten, middeleeuwse geschriften  en recente literatuur. Helden die mij inspireerden tot bepaalde schilderijen.

 Daarbij mag natuurlijk William Shakespeare niet ontbreken. Want Shakespeare (1564-1616) is natuurlijk zo'n grote literaire held omdat hij in zijn toneelstukken nog zoveel andere helden heeft gecreëerd. Tragisch, heldhaftig, verdorven, 't doet er niet toe, hij heeft het hele menselijke scala aan karakters op papier en op het toneel tot leven gebracht.  Ook karakters zoals Romeo en Julia die juist dankzij de liefde onvermijdelijk hun noodlot tegemoet gaan.

Geef mij mijn Romeo; en als hij sterft

deel hem dan op in duizend sterretjes

die het uitspansel doen schitteren,

dat heel de aard' verliefd wordt op de nacht,

en geen nog eren zal verkwister zon.

(uit "De Tragedie van Romeo en Julia")

Vandaar mijn schilderij 'Destination' .

Toos van Holstein, Destination, olieverf 160-120 cm

Tot volgende week.

TOOS

Zij die vooruit wil, Helden aflevering 2

Vorige week schreef ik het al. Een paar weken achter elkaar ga ik even de aandacht richten op mijn helden. Geen film of sporthelden.  Maar helden die ons in de loop van de afgelopen millennia via oude teksten en middeleeuwse  en recente literatuur zijn overgeleverd. Helden die mij inspireerden tot bepaalde schilderijen.

In 2008 verbleef ik voor enige tijd in Peking als artist in residence en heb ik daar op eigen initiatief samen met enkele vrouwelijke Chinese kunstenaars banners van mij beschilderd. Dat was een prachtige ervaring.

Chinese vrouwelijke kunstenaars beschilderen
mijn banners in de ruimte waar ik ga exposeren

In 1994 had ik als toerist door China gereisd, pas in 2008 kreeg ik een klein beetje het gevoel iets meer van de huidige cultuur te gaan begrijpen. Een andere natuurlijk dan die uit Robert van Gulik's (1910-1969) detectiveverhalen over de 7de eeuwse rechter Tie. Boeken die ik in mijn jeugd verslond en die me nog steeds bijstaan. Nu is alles veel moderner en veel dynamischer, natuurlijk wel binnen de grenzen zoals die door het politieke systeem daar worden gesteld. Peking leefde, Peking bruiste, de inwoners streefden duidelijk naar Westerse welvaart. Een klein voorbeeldje. In 1994 was er in Peking nog geen metro te bekennen. In 2008 lag er 200 kilometer en werden er ook nog eens 400.000 nieuwe auto's per jaar verkocht. Alleen in Peking dus.

 

Toos van Holstein, Contented, olieverf tweeluik 100-170 cm

Ik verbleef vlak bij een traditionele hutong waar die ouderwetse sfeer van rechter Tie nog wel voelbaar was en waar hij voor mij weer tot leven kwam. Zij 't gecombineerd met die nieuwe dynamiek. Eigenlijk waren de inwoners op hun eigen manier helden die met z'n allen het nieuwe China vorm aan het geven waren. In één van de voedselwinkeltjes waar ik regelmatig inkopen deed, zat de eigenaresse 's avonds vaak Engelse woordjes te leren bij wat lamplicht. Ze wilde vooruit in haar wereld, zo begreep ik wel uit de korte, eenvoudige gesprekjes die ik met haar kon voeren. Daaruit is de inspiratie voor dit schilderij "Contented" voortgekomen.

Tot volgende week.

TOOS