Dat een kunstenaar vergankelijk is, dat moge duidelijk
zijn. We eindigen allemaal, dus zelfs ook kunstenaars, als een stel botjes in
een kist of als een hoopje as in een urn. Maar kunst vergankelijk? Nou reken
maar! Dan hoef je alleen maar te denken aan 'onze eigen' Johannes Vermeer
(1632-1675). Na de 17de eeuw helemaal weggezakt in het kunstgeheugen van de
Lage Landen. Tot de Franse kunstcriticus Théophile Thoré-Bürger in 1842 Vermeers
'Gezicht op Delft' zag in het Haagse Mauritshuis. Ja, toen hing 't er ook al.
Daarna pas begon Vermeers opmars naar zijn huidige status. Maar daar was dus
wel een Fransman voor nodig.
 |
| Vermeer, Gezicht op Delft |
Of denk aan, ook al weer 'onze', Laurens Alma Tadema (1836-1912). Wereldberoemd in
Engeland en Amerika, na zijn dood snel vergeten, een schilderij van hem rond
1950 bij de vuilnis gezet omdat 't de koper ging om de lijst ervan, en nu
laatst geëerd door een grote expositie in Leeuwarden. Met ook schilderijen die
voor miljoenen weggaan op de veiling.
Maar hoeveel weggezakte dooie kunstenaars zouden zo'n
revival meemaken? Heel erg weinig.
 |
| Poen de Wijs |
Ik kwam tot deze weemoedige overpeinzing vanwege een heel
goede kunstvriend van me die een warm plekje heeft in mijn hart. Poen de Wijs
(1948-2014, http://poendewijs.nl/), een
paar jaar geleden veel te vroeg overleden en één van de beste realistische
schilders kunstenaars van zijn generatie.
Poen de Wijs? Moet je die dan kennen? Dat zou best wel
eens kunnen. Want hoevelen kennen er niet de eerste platenhoezen en affiches van
die unieke muziekgroep Flairck. In 1978 in Nederland en later wereldwijd doorgebroken
met LP en theatershow 'Variaties op een Dame'. Meerdere gigantisch goed
verkopende platen volgden. Met op de hoezen aquarellen van Poen. Hoe zijn werk
daarop kwam? Dat is weer een ander verhaal.
 |
| hoes van "Variaties op een dame" met aquarel van Poen de Wijs |
 |
| andere platenhoezen |
Net als bij Flairck ontwikkelde Poen's kunstcarrière zich
voorspoedig. Met eerst die aquarellen, daarna olieverven en ten slotte
acrylschilderijen. Aan kopers en exposities geen gebrek. Tot hij een aantal
jaren geleden hoorde dat zijn levenshorizon ineens veel dichterbij lag dan
vermoed. Een ernstige vorm van prostaatkanker met hooguit nog een paar jaar te
gaan. Over vergankelijkheid gesproken!
Poen is toen heel intens aan de gang gegaan met zijn
kunstzinnige nalatenschap. Onder andere door met filmer en fotograaf John
Vijlbrief een reeks bijzonder interessante, Engelstalige iBooks te maken. Over
zijn schildertechnieken,zijn tekeningen en steendrukken, zijn experimenten
daarmee, zijn vindingen en zijn ideeën. Nu allemaal te koop voor een paar euro per
stuk bij iTunes van Apple. Een absolute aanrader voor de schilderliefhebber!
Zie hier het introductiefilmpje of https://youtu.be/JNVLYw2ozlk
.
Maar hoe nu verder? Want hoe ging dat bij Vermeer? Bekend
in Delft in een beperkte kring van klanten met een beperkt aantal schilderijen.
Poen heeft heel wat meer werk nagelaten, vooral in Nederland. Bij ook een
relatief kleine schare van particuliere bewonderaars. Hij werkte met maar een
paar galerieën, zijn werk verkocht toch wel. Tegen behoorlijk hoge prijzen.
Alle Vermeer-elementen zijn dus aanwezig om Poen langzaam
aan weg te laten zakken in de kunstvergetelheid. Want hoeveel kunstenaars telt
de wereld tegenwoordig wel niet? En hoeveel daarvan zullen uiteindelijk eeuwige
roem bereiken? Dat is natuurlijk maar voor een beperkt aantal weggelegd.
Waarbij toeval ook een grote rol speelt. Staat er, zoals bij Vermeer, iemand op
die een goed woordje voor je doet?
 |
| schilderij van Poen de Wijs |
Daar heeft Poen de Wijs dan in ieder geval filmer John
Vijlbrief voor. Die heeft zich heel gedreven ten doel gesteld Poen's
nalatenschap wijd en zijd zo groot mogelijke bekendheid te geven. Met een site,
met die iBooks en ook met, zeer recent, een Nederlandstalige documentaire over
Poen op YouTube: 'De Schilder van het Realisme' https://youtu.be/o7m9TY3cdL4. Kijken!
Verder moet een Engelstalige, van opzet andere versie de
komende jaren op internationale documentairefestivals terecht komen. John wil
Poen met zijn schilderijen meer op de wereldkaart zetten dan ooit het geval is
geweest. En terecht. Poen was een fabuleus schilder.
In oktober komt er nog een expositie met nagelaten schilderijen
en tekeningen van Poen bij galerie De Twee Pauwen in Den Haag. Voorlopig dus
nog geen vergankelijkheid.
 |
| schilderij van Poen de Wijs |
Ook niet voor Flairck trouwens, die groep treedt weer op
in de theaters. Eigenlijk door de dood van Poen. Hij had namelijk een groep behoorlijke
getalenteerde leerlingen die jarenlang wekelijks bij hem op zijn atelier
kwamen. Toen zij van Poen's naderende einde hoorden, organiseerden ze voor hem een
grote, eenmalige theatervoorstelling. Met daarin artiesten waarmee hij in zijn carrière
had samengewerkt. Met Mini&Maxi, Sjaak Bral, Fred Delfgauw en vele anderen.
En dus ook met het uit elkaar gevallen Flairck. Laten die nu in de kleedkamer
bij de voorstelling besluiten om weer samen te gaan optrekken! Goed gedaan,
Poen. Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten