De Galerie der Onsterfelijken? Wat is dat? Ik moest aan die
Galerie denken toen een poosje geleden bekend werd gemaakt dat museum Het
Mauritshuis in Den Haag een nieuwe aankoop had gedaan. Van Clara Peeters het “Stilleven
met kazen, amandelen en krakelingen”, een schilderij van rond 1615 (zie foto hierboven).
Het is in zijn soort een prachtig werk, virtuoos geschilderd. En toen dacht ik
ineens “zou die Clara Peeters eigenlijk wel voorkomen in die Galerie der
Onsterfelijken?”. Dat overzicht van honderd beroemde Nederlandse schilders uit
de afgelopen eeuwen is een initiatief van de Stichting Kunstweek die ook de
verkiezing van de Kunstenaar van het Jaar organiseert. Op het stemformulier op www.kunstweek.nl/verkiezing2012/
kun je zowel een stem op een
genomineerde en dus nog levende kunstenaar uitbrengen als op een dooie
kunstenaar. Want om onsterfelijk te worden moet je eerst wel overtuigend dood
gaan. Denk maar aan Rembrandt, van Gogh, Vermeer, Mondriaan, enz.
Clara Peeters komt op die lijst dus niet voor. Trouwens,
veel andere vrouwelijke kunstenaars ook niet. Maar vijf van die honderd
onsterfelijken zijn vrouw. De 17de eeuwse Haarlemse Judith Leyster (zie haar zelfportret) en
nog vier anderen uit de 19de en 20ste eeuw. Dat vind ik
raar! Want alleen in de 17/18de eeuw al had je ook nog beroemde
kunstenaars als Maria van Oosterwijck en Rachel Ruysch, net als Clara Peeters gespecialiseerd
in stillevens. Dat gebeurde vaak noodgedwongen omdat vrouwelijke kunstenaars
allerlei beperkingen kregen opgelegd die voor mannen niet golden. Ik schreef
daarover al eens n.a.v. een expositie in Parijs van Artemisia Gentileschi, één
van mijn favorieten.
Neem bijvoorbeeld de superklasse bloemstillevens van Rachel
Ruysch (1664-1750). Die vind je in musea over de hele wereld. Haar schilderijen
brachten tijdens haar leven regelmatig meer op dan er voor werken van Rembrandt
ooit betaald was. Die hoort toch gewoon bij de Onsterfelijken? Er ligt een schone
taak bij de Kunstweekorganisatie om die Galerie eens goed op te schonen. Meer
vrouwen erin, kwaliteit genoeg!
Bij de 90 genomineerden voor de verkiezing van Kunstenaar
van het Jaar is het gelukkig beter. Bijna 30 ervan zijn vrouw. Waarbij dus ook
mijn naam. De eerste publieke stemmingsronde is nu voorbij. Twintig namen
blijven er over. Of ik daarbij zit? Afwachten maar, de lijst wordt binnenkort
bekend gemaakt. Een intrigerende vraag is nu natuurlijk wel wie van al die
vrouwen in de hopelijk pas verre toekomst die Galerie der Onsterfelijken meer
in evenwicht gaat brengen. Tot volgende week.
TOOS.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten