Cuba, een land vol tegenstellingen

Net terug van een aantal weken Cuba kan ik er op internet weer helemaal tegenaan. Want dat Cubaanse internet wordt van regeringswege nog heel bewust in de kinderschoenen gehouden. Dus heb ik de afgelopen weken ook geen enkele moeite gedaan te berichten over mijn reis. Dat heb ik opgespaard voor de komende blogafleveringen.

Overigens lopen er al heel wat Cubanen rond met een moderne mobiel want mobiel bellen en sms'en is er geen probleem.  Maar internetten kan alleen in sommige hotels, altijd staatshotels trouwens, en postkantoren in grotere steden.

Als ik één ding heb geleerd de afgelopen tijd is 't wel dat dit zogenaamd communistische Cuba een land is vol tegenstellingen en dubbele lagen.

Overal vind je nog de "revolutionaire" afbeeldingen

Cubanen die sigaren roken? Vergeet 't, dat doen ze alleen voor de toeristenfoto's!

Met dollars kun je er, bijvoorbeeld, niet betalen. Maar de CUC, de munt waarmee alle toeristen moeten betalen, is wel 1 op 1 gekoppeld aan die dollar. Bij geld wisselen op de bank moet je daarbij ook rustig de tijd nemen voor alle procedures met het paspoort bij de hand. Maar bij wisselen in een bepaald staatshotel ging dat gewoon heel snel uit het losse handje zonder paspoort. Terwijl in datzelfde hotel bij het inchecken ik mijn paspoort wel moest tonen. Vreemd? Nee hoor, in Cuba helemaal niet! Daar is niets vreemd. Zo heeft het land één van de beste medische zorgsystemen in Latijns Amerika, zijn de doktoren en verpleegsters geroemd om hun opleiding, maar zijn allerlei medicijnen er vaak heel moeilijk te krijgen.

En wat dacht je van een baan voor 20 CUC per maand? Het officiële salaris voor heel veel Cubanen. Maar op een terras kost een pilsje tussen de 1 en de 2 CUC. Ook voor de Cubanen. Hoe komt 't dan dat die daar toch zitten? Omdat Cuba een land is van ongelooflijk ritselen en regelen. De verdiensten bij zo'n baan zijn niet belangrijk, het hebben van een baan, daarom gaat het. Want dat schept allerlei mogelijkheden. Er bestaat onder het officiële communistische oppervlak een gigantisch netwerk van diensten en wederdiensten, de ene keer wel en de andere keer niet in geld uitgedrukt.

 

Een foto, symbolisch voor het gigantische netwerk dat Cuba is

En dat terwijl je toch niet echt van corruptie kunt spreken. Maar om te kunnen overleven is dat onofficiële systeem een levensnoodzaak.

Sinds Raoul Castro zijn oudere broer Fidel opvolgde, worden heel langzaam aan hervormingen doorgevoerd. Je mag nu meer eigen initiatief ontplooien. Zoals een eigen bedrijfje beginnen. En wil je bijvoorbeeld een nieuwe auto kopen? Geen probleem. Alleen betaal je dan wel de hoofdprijs. Zo'n 60 tot 80.000 CUC. In dollars uitgedrukt hetzelfde bedrag. Maar dat is dus vooral belasting. Toch rijden er, vooral in en rond Havana, heel wat nieuwere auto's.

 

Eén van de vele ouwe Amerikanen die er nog rondrijden

Wil je een 2de hands Lada aanschaffen, en die rijden er naast de oude Amerikanen nog heel wat rond als erfenis van de connecties destijds met de Sovjet-Unie, dan ben je toch ook nog zo'n 20.000 CUC kwijt. Eigenlijk onvoorstelbaar. Met die ouwe Sovjet-Unie hebben ze ook overigens nog wel de lange rijen voor winkels gemeen als daar weer eens iets speciaals ia aangekomen. Want tekorten? Daaraan is geen tekort.

 

Een dagelijks stadsbeeld, winkels met rijen

Nieuwe kleren kopen? Dat kan. Alleen komt er bij import wel gelijk 240% belasting op. En dat van 20 CUC in de maand? Toch lopen de Cubanen er in het algemeen netjes bij.

Hoe ze dat versieren? Om dat te kunnen begrijpen, moet je er, denk ik, zijn opgegroeid. Dan leer je automatisch hoe het Cubaanse leven functioneert . Als buitenstaander lukt je dat echt niet.

Want hoe zou je een land kunnen begrijpen dat zoveel ups en downs in zijn geschiedenis heeft meegemaakt. In de 19de eeuw, met nog de vele slaven, heel rijk. Met al heel snel na de eerste spoorlijn in Engeland een eigen grote spoorlijn. Eerder zelfs dan overheerser Spanje. Met in Havana ook eerder stadsverlichting dan in vele grote steden in Europa. Met geweldig grote familiepaleizen, zeker in Havana. Nu vaak vervallen.

 

ergens in Havana

ergens in Pinar del Rio

Maar toch wordt er langzaamaan mondjesmaat weer gerenoveerd. Booming in de jaren 50, economisch langzaam afstervend in de jaren 60 en 70, weer booming in de jaren 80 door alle import en export met de Sovjet-Unie, volstrekt ingestort na het uiteenvallen van die grote communistische kameraad, en nu langzaam weer opkrabbelend.

 

in Trinidad

in Havana

Zoiets vormt een land en de overlevingsdrang van de bewoners. Bewoners die vriendelijk en behulpzaam zijn. Logisch ook, denk maar aan dat netwerken en dienst en wederdienst. Bewoners die van muziek, van heel veel muziek houden. Aan bandjes dus geen tekort. Zoals het stel mannen hieronder in Trinidad.

En bewoners die trots zijn op hun cultuur. 

muurschildering in Havana

Maar daarover de volgende keer meer. Tot volgende week.

TOOS