Heb je ooit een groot huis kunnen kopen voor een halve
euro en dat niet gedaan? Waar die vraag mee te maken heeft? Met een recent
bezoek van mij aan Dordrecht.
Dordrecht, een stad die niet alleen een belangrijke rol
heeft gespeeld in mijn vroegere, jonge leven maar ook in de nog veel oudere Nederlandse
geschiedenis. Ga maar na: een belangrijke middeleeuwse handelsstad, de grootste
van Holland, sterk bepalend voor de Tachtigjarige Oorlog en godsdienstig zeer
bepalend door de Dordtse Synode van 1618-19.
Bij mijn bezoek moest ik weer denken aan de uitspraak 'Hoe
dichter bij Dordt hoe rotter 't wordt'. Een uitspraak die ik nooit heb
begrepen. En terecht. Want werd onlangs niet in The Times, toch echt geen
miezerig krantje, Dordrecht aangemerkt als een verborgen parel? En heeft ook niet een miljoenenpubliek op tv de recente optocht van The Passion door de oude stad kunnen
bewonderen? Dat van die parel wist ik dus al heel lang. Gewoon omdat ik rond
1970 een aantal jaren in Dordrecht heb gewoond en gewerkt. Ik had er zelfs met
enkele vrienden een gigantisch monumentenpand kunnen kopen vlak naast de voor
Dordt zo beeldbepalende Grote Kerk.
de ligging naast de Grote Kerk |
Dat moest dan één gulden kosten. Jazeker, één hele gulden!
Maar dan namen we wel de verplichting op ons om dat patriciërshuis helemaal
volgens de regeltjes te restaureren en renoveren. Op eigen kosten natuurlijk. Want
de gemeente had geen sous. En rijkssubsidie? Wat was dat? Dus 't zat er toen voor
ons als jonkies financieel niet in. Afgezien nog van de vele jaren die 't zou
gaan kosten naast onze banen. Een typisch geval van jammer.
Die herinneringen kwamen boven toen ik de Grote Kerk
bezocht vanwege een expositie daar van de
bekende stillevenschilder Henk Helmantel en ik ook nog door ging naar museum
Het Hof van Nederland vanwege de Statenbijbel. Beide onderdelen van de festiviteiten
rond die Dordtse Synode van 400 jaar geleden.
Maandenlang waren ze toen in Dordrecht aan het steggelen,
de rekkelijken en preciezen, oftewel de Arminianen en Gomaristen, oftewel de
remonstranten en contraremonstranten. Een akkefietje over de goddelijke
predestinatie. Maar over hun hoofden heen woedde een politieke strijd tussen
stadhouder Maurits en raadspensionaris Van Oldebarnevelt. De gevolgen? Van
Oldebarnevelt werd nog in 1619 letterlijk een kopje kleiner gemaakt en in 1637
verscheen de eerste officiële editie van de Statenvertaling van de bijbel.
de Statenbijbel |
In dat geheel past Henk Helmantel heel mooi vanwege zijn gereformeerde
achtergrond en zijn schilderijen van kerkinterieurs. Want ook die maakt hij namelijk.
Hij had er zelfs een op een ezel staan in de keuken van zijn prachtig herbouwde
middeleeuwse pastorie in het Groningse Westeremden toen ik daar een aantal
jaren geleden met hem gezellig de kunstwereld zat door te nemen. Mee een reden om
in de Grote Kerk te gaan kijken hoe hij die nu in beeld had gebracht.
Dit kon ik dan gelijk combineren met een bezoek aan dat
Hof van Nederland. Een prachtig nieuw museum in oude gebouwen, geopend in 2015,
en gewijd aan de geschiedenis van het ontstaan van onze Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden. En de belangrijke rol die Dordrecht daarin speelde.
het Hof van Nederland |
tentoonstelling over de Statenbijbel |
Echt een moetje, alleen al vanwege de moderne manier van
presenteren. Maar ik was er voor de speciale expositie over de beroemde
Statenbijbel. Het boek dat vanaf 1637 mee het fundament legde voor onze
Nederlandse taal nu. Met bijvoorbeeld woorden en uitdrukkingen als:
muggeziften, de dood in de pot, de geest is gewillig maar het vlees is zwak, in
zak en as zitten.
In zak en as heb ik zeker niet gezeten toen die koop van
dat monumentenpand in Dordrecht er niet in bleek te zitten. Nog steeds ga ik
graag iets drinken op een terras van het Groothoofd, gelegen aan een van de
drukst bevaren plekken van Europa, waar drie rivieren samenvloeien. En zou de
liefde op het eerste gezicht voor mijn Middelburgse pakhuis uit 1738 iets met
het oude Dordrecht en alle water daar te maken kunnen hebben? Vast wel! Tot
volgende week.
het Groothoofd in Dordrecht |
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten