'Kamers van nu' in een pakhuis van toen

pakhuis Holstein, Korendijk 56, Middelburg

Voor alles in het leven is er een eerste keer. Dus ook voor zoiets als een kunstige kruisbestuiving tussen de 20-jarige Kunst en Cultuurroute Middelburg en De Vleeshal. Het sinds de 70-er jaren bestaande Middelburgse en tot over verre grenzen bekende  centrum voor hedendaagse internationale kunst. En die eerste keer gaat dan ook nog eens gebeuren in mijn eeuwenoude pakhuis Holstein. Er wordt daar op 1 december Zeeuwse kunsthistorie geschreven. Aangenomen dan dat, zoals ik denk, dit ook echt de eerste keer is. Intrigerend daarbij is dat ik op dit moment zelf nog niet eens goed weet wat me allemaal staat te wachten. Hoe dat alles in elkaar steekt? Lees maar.

Vorig jaar is de Vleeshal gestart met het project 'Rooms of Now'. Daarbij wordt een kunstenaar door Roos Gortzak, directeur van De Vleeshal, gevraagd kunstzinnige ingrepen te doen in een Middelburgs huis. Dat pand wordt daarna een aantal dagen opengesteld voor het publiek. Maar dan moeten er daarvoor natuurlijk wel huizen beschikbaar zijn. Dus dacht ik 'waarom niet bij mij?'. Het gevolg?

 

een team van De Vleeshal op bezoek ter oriëntatie

In het woongedeelte van mijn pakhuis uit 1738 vindt komende zondag 1 december om 15 uur de officiële opening plaats van 'Rooms of Now #4'. In aanwezigheid van natuurlijk de ingrijpende kunstenaar, van Roos Gortzak en van iedereen die denkt 'daar wil ik bij zijn en dat pakhuis wil ik wel eens zien'.

Beneden ben ik dan in mijn atelier al vanaf 13 uur bezig met de 11e en laatste editie van 2019 van onze onvolprezen kunstroute. Twee exposities dus in één pand. Het lijkt bijna de Kunsthal in Rotterdam wel, dat pakhuis Holstein! Wat er beneden is te beleven, heb ik natuurlijk zelf in de hand. Maar boven? Dat wordt in ieder geval een twee jaar geleden gecreëerde video-installatie van kunstenaar Inge Meijer (zie foto).

 

de video-installatie van Inge Meijer twee jaar geleden in een speciale ruimte

Waar die precies komt te staan, hoe groot 't wordt, hoe mijn woonplezier wordt beïnvloed en wat er bij te ervaren valt? Ik heb nog geen flauwe notie, ik laat me deze week maar gewoon verrassen door het Vleeshalteam. Wel weet ik al dat er twee reprises gaan plaatsvinden. Namelijk op zondag 5 januari en zondag 2 februari. Die verplichting heb ik graag op me genomen voor dit experiment, voor deze kruisbestuiving tussen De Vleeshal en de Kunstroute.

 

hoe 't er recent bij mij uitzag

En wat ik ook al weet, is dat ik beneden naast mijn eigen kunst ook mijn nieuwe boek 'TOOS VAN HOLSTEIN II, for me art is travelling the mind' presenteer. Voor €35 heb je dan bijna anderhalve kilo boek met meer dan 200 pagina's. Met heel veel foto's van mijn kunstwerken vergezeld van bijbehorende overpeinzingen en verhalen, met artikelen van kunstcritici en kunstverzamelaars en met, als toegevoegde waarde, een opdracht plus origineel tekeningetje. Als ik daar ten minste de tijd voor krijg.

Welkom dus op de Korendijk 56 vanaf 13 uur voor de Kunst en Cultuurroute in mijn atelier en om 15 uur bij de officiële opening van 'Roomsof Now #4' in mijn woonhuis. Over dat laatste valt nog meer lezen op https://vleeshal.nl/nl/publieksprogramma/rooms-of-now-4. Tot zondag en anders tot volgende week.

TOOS

Het al eeuwenoude glazen plafond voor de vrouw in de kunst

cover van het nieuwe nummer
'Holland Côte d'Azur Magazine'

 De Nederlandse Club aan de Côte d'Azur floreert al jaren. Niet zo raar want er wonen daar duizenden Nederlanders. Óf omdat ze er hun Fransgetinte euro's verdienen óf vanwege het azuurblauwe invullen van hun pensionadostatus. Zelf werd ik ergens in de jaren 90 lid van de club. Ik verkeerde toen ten slotte toch al regelmatig in die regio, zeker nadat ik er zelfs een atelier kon verwerven.

Zo'n vijftien jaar geleden werd ik door de redactie van het verenigingsblad 'Holland Côte d'Azur Magazine' gevraagd of ik in dat zeer verzorgde kwartaaltijdschrift de kunstpagina's wilde vullen. Nou, eens in de drie maanden drie pagina's met tekst en plaatjes, dat moest kunnen. Zeven achtereenvolgende jaren heb ik toen met veel plezier mijn zogenaamde 'Kunststukjes' gemaakt. Zowel gericht op de kunst aan de Côte als op algemenere items . Hoewel dus al weer wat jaartjes geleden valt dat alles nog steeds terug te lezen op mijn website www.toosvanholstein.nl.  Onder de knop 'Publicaties' en dan 'Kunststukjes'.

 

pagina met 'Kunststukjes' op www.toosvanholstein.nl 

Recht vanuit mijn kunsthart schreef ik daarbij ook over vrouwen in de kunst. Want ik was er, pas na mijn academietijd, achter gekomen dat die vrouw in de kunst in voorgaande eeuwen behoorlijk in het verdomhoekje had gezeten. En dat er in de 20e eeuw naast dat beruchte glazen plafond voor de vrouw ook nog steeds een heel laaghangend kunstplafond voor ons bestond. Niks geen probleem om daar zonder te springen je kop tegen te stoten. Iets dat trouwens nog steeds geldt.

Want ga maar na. Een van de belangrijkste dikke academiepillen die we als student moesten doorploeteren was het standaardwerk 'Wereldgeschiedenis van de kunst' van de Amerikaan Janson. Geen vrouwelijke kunstenaar in te bekennen! Geen enkele! Echt, Toos? Echt, geen enkele. Pas in de 5e en herziene druk van 1995 mochten ze er, bij de gratie van de mannelijke kunstgoden, mondjesmaat in. In nog zo'n modern standaardwerk, 'Eeuwige Schoonheid' van Gombrich, waren vrouwelijke kunstenaars ook de bekende naald in de hooiberg. Hoezo modern standaardwerk!

Ik vond 't dus heel logisch om als hedendaagse vrouwelijke kunstenaar over dat soort zaken te schrijven in die 'Kunststukjes'. Met o.a. als inspirerend voorbeeld de Guerrilla Girls. Een in 1985 opgerichte groep van Amerikaanse vrouwelijke kunstenaars. Van hen is onderstaande, onsterfelijke affiche.

Sinds die tijd is er best wel wat gebeurd. Maar of we er al zijn? Ter illustratie het volgende verhaaltje. Kunstgeschiedenisdocente Karin Haanappel groeit in Nederland steeds meer uit tot DE vrouw bij wie je moet zijn voor de geschiedenis van de vrouw in de kunst. Onlangs gaf ze een lezing voor zo'n 120 kunstvakgenoten. Professoren, kunsthistorici en kunstgeschiedenis studenten. Niet het minst kunstige gezelschap dus. Maar drie aanwezigen bleken bekend met Sofonisba Anguissola, een beroemd vrouwelijk kunstenaar uit de 16e en begin 17e eeuw. Iets minder dan 30 kenden Berthe Morisot, schoonzuster van de wereldberoemde 19e eeuwse impressionist Manet. Maar mee daardoor ondergesneeuwd geraakt terwijl ze zelf een oeuvre bij elkaar schilderde dat kwalitatief niet voor dat van haar echtgenoot onderdoet. En op de vraag van Karin wie Natalja Gontsjarova kende, bleven alle vingertjes omlaag. Nota bene een beroemde Russische avant-gardist uit begin 20e eeuw en later lid van de in de kunstgeschiedenis overbekende Blaue Reiter groep.

 

zelfportret van Sofonisba Anguissola

Berthe Morisot, Le berceau

Natalja Gontsjarova

Valt er dus nog wat te winnen voor de vrouw in de kunst? Absoluut. Volop reden om daaraan hier zo af een stukje te wijden. Net zoals destijds in dat Magazine.

Oh ja, is 't de oplettende lezer misschien opgevallen dat ik het woord kunstenares helemaal niet gebruik? Vrouwelijke kunstenaar vind ik een veel betere benaming, zelfs eigenlijk nog het liefst zonder dat vrouwelijke. Hebben we 't ooit over een timmervrouw, een bakster, een ministeres, een Commissaresse van de Koning of een monteuse? Nou dan! Tot volgende week.

TOOS

Het hART op de goeie plek hebben

de zaal waar de veiling plaatsvond

Mijn heARTseat geveild voor een heel mooi bedrag en ook nog zo dat ik me absoluut geen mooiere plek voor mijn bank had kunnen wensen! Dat is het resultaat van de veiling van de heARTseats in het Nieuwegeinse NBC Congrescentrum waarvan ik vorige week melding maakte. Die veiling die geld moest opbrengen voor de ontwikkeling  van het medicijn tegen de gevreesde en meestal dodelijke energiestofwisselingsziekte bij jonge kinderen.

 

mijn bank bij het podium met daarop o.a. Jochem van Gelder als presentator

mezelf terug zien op de film over de heARTseats

Toen mijn bank werd geveild, kon ik zien dat ie uiteindelijk werd verworven door een vrouw die ergens schuin achter mij zat. Maar wie ze was? Geen idee. Tot ik naar haar toeging. Ze bleek van voren Willemien te heten en van achteren Smeitink. De vrouw van Jan Smeitink! Hoogleraar Mitochondriële Geneeskunde bij het Radboud UMC in Nijmegen. En DE spil om wie alles draait bij de ontwikkeling van dat medicijn. De man die het tot zijn levenswerk heeft gemaakt een geneesmiddel te vinden tegen die vreselijke ziekte. Bij hen thuis komt dus nu mijn heARTseat te staan. Je hebt kicks in allerlei soorten en maten, maar voor mij was dit wel een heel buitengewone. Om 't in Tour de France termen uit te drukken, een kick van hors categorie. Want is er een mooiere plek denkbaar? Voor mij niet!

 

met Willemien en Jan Smeitink bij mijn heARTseat

De hele veiling bracht meer dan 90.000 euro op. Maar eigenlijk is dat nog maar een druppel op de welbekende gloeiende plaat. Al pratend met Jan bleek dat de ontwikkeling van het medicijn al heel ver is. Dit jaar was het voor het eerst geprobeerd op volwassen mannen in Nederland. En met succes. Maar dan!! Dan moet het in andere landen worden getest, ook weer op mannen. Met bijbehorende dikke pakken aanvraagpapieren. Per land, zoals Duitsland en België, natuurlijk weer andersoortige stapels. Logisch toch? Gaat dat goed, dan mag 't voor het eerst op kinderen worden getest. Met vanzelfsprekend nieuwe dikke pakken papier erbij. Enzovoorts. Als alles meezit mag het medicijn in 2024 de markt op. Maar in de tussenliggende jaren is voor dat hele proces een bedrag nodig van € 50 miljoen. Ja, je leest 't goed, vijftig miljoen euro! Met mijn klapperende oren had een helikopter kunnen opstijgen.

de aanwezige kunstenaars krijgen een bedankboeket voor hun inzet

Moet je nagaan hoeveel acties er nog moeten worden gevoerd en hoeveel subsidie er nog uit allerlei potten moet komen voor de Stichting Energy4All die meehelpt bij de financiering. Hoe dan ook, ik heb daar toch maar mooi  een splintertje van een kiezelsteentje aan mogen bijdragen. Tot volgende week.

TOOS

De A(RT)potheose van de heARTseats

De apotheose nadert! Nog een paar nachtjes slapen en op vrijdag 8 november 't is zover. De veiling van de heARTseats in het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Ik heb er hier al een paar keer iets over vermeld. Maar voor alle zekerheid toch nog even in het kort waar die heARTseats mee te maken hebben.

in mijn atelier met mijn heARTseat, genaamd Reflexion

 Per week worden er alleen al in Nederland gemiddeld 2 à 3 kinderen geboren met de energiestofwisselingsziekte. Een vreselijke ziekte die kinderen heel erg in hun ontwikkeling beperkt waardoor de meesten veel te jong sterven . Aan de universiteit van Nijmegen heeft een arts het tot zijn levenswerk gemaakt een medicijn tegen deze ziekte te ontwikkelen. Grote farmaceutische industrieën zijn hierin totaal niet geïnteresseerd. Een zogenaamd zeldzame ziekte waaraan voor die kapitalistische bedrijven geen stuiver te verdienen valt! Daarom organiseert de Stichting Energy4All al jaren allerlei soorten acties om het razend dure proces van de medicijnontwikkeling financieel mee te ondersteunen.

zoontje Noa van Mike Zeelen

 Een van die acties is de heARTparade, op touw gezet door Mike Zeelen. Mike is niet alleen een bekende van mij maar ook moeder van zoontje Noa  die aan die energiestofwisselingsziekte lijdt. Zij benaderde bekende Nederlandse kunstenaars om een heel speciale, hartvormige bank te beschilderen. Een aantal jaren geleden deed ik ook al mee met haar Dogparade waarvoor ik een 1,80 meter hoge hond van kunststof beschilderde. Nu is er dus die heARTseat, een prachtig ontwerp van Johan Leemkuil. Kijk maar eens naar dit filmpje op mijn YouTube-kanaal over mijn bank.  https://youtu.be/S1QPWt88iA4

Dertig heARTseats hebben dit jaar via allerlei kunst en lifestyle beurzen een reis door Nederland gemaakt om aandacht te krijgen voor de slotmanifestatie. Die al genoemde veiling. Zo heeft mijn bank, naast natuurlijk de andere, staan te pronken op bijvoorbeeld de Masters of LXRY, de oude Miljonairsfair, bij Art Laren en tijdens de Kunstbeurs van Noord-Brabant. 

links mijn Reflection

Op https://www.heartparade.nl/ kun je alle dertig banken op je gemak bekijken.

Vorige week gaven mijn bank en ik nog acte de présence bij de prestigieuze Bergarde Galleries in Heerjansdam. Daar werd het nodige verteld over de Stichting Energy4All en de komende veiling. Een prima gelegenheid om samen met ontwerper Johan Leemkuil mijn bank nog eens extra in het kunstlicht te zetten.

 

de bijeenkomst in Bergarde Galleries met life music bij de gedraaide film

Johan Leemkuil en ik bij mijn heARTseat

in gesprek met een van de conservatrices van Bergarde Galleries

Nu op naar het NBC Congrescentrum in Nieuwegein. Vanaf vrijdag 19 uur begint daar aan Blokhoeve 1 de veilingmanifestatie die helemaal gratis door dat congrescentrum wordt gesponsord. Voor €40 pp, ook allemaal natuurlijk voor de heARTparade, wordt je daar geëntertaind door onder anderen Jochem van Gelder. De BN'er en tv-presentator die al jaren optreedt als ambassadeur voor Energy4All. Met het bijbehorende walking dinner in de hand kun je uitgebreid tussen alle banken doorlopen om een keus te maken voordat de veiling losbarst. Reken maar dat tegen die tijd mijn zenuwen overuren gaan draaien. Want hoeveel gaat mijn 'Reflexion' opbrengen? Tot volgende week.

TOOS