Nee, natuurlijk niet die van Sinterklaas en Zwarte Piet.
Die zit zo diep geworteld in onze cultuur, die blijft nog heel lang. Ook met
Zwarte Piet erbij. Daarin geloof ik heilig. Ik bedoel hier de traditie van de
nieuwjaarssteendruk van Rudolf Broulim. Die is een ietsje minder bekend dan die
van onze Sint Nicolaas, maar toch óók heel leuk. Zeker voor degenen die er mee
te maken hebben. Waaronder ik dus.
Regelmatige lezers van dit blog "TOOS&ART" weten 't, ik werk al
een aantal jaren samen met Rudolf Broulim in zijn steendrukatelier te Ekeren
aan de noordkant van Antwerpen. Heel wat steendrukken heb ik daar gemaakt in
samenwerking met deze zeer ervaren meestersteendrukker van de oude garde. Niet
alleen litho's voor mijzelf maar ook voor zeer gelimiteerde Franse uitgaven van
de Ilias en Odyssee van Homerus en de Légende dorée. En ook dat nieuwjaarssteendrukje
dus. Dat is een mooi gebaar van Rudolf voor "zijn kunstenaars". Waarbonder
bijvoorbeeld Jan Decleir. Bij ons vooral bekend als acteur in films als Mira, Karakter
en Kruistocht in spijkerbroek. Maar in België ook als beeldend kunstenaar. Wij
krijgen dan ieder een stukje ter grootte van een ansichtkaart ter beschikking
op een grote steen om daar een eigen ontwerp op te maken. In de loop van
december wordt dat in 't zwart 100x
doorgedraaid op de steendrukpers. Zo krijg ik dan honderd originele
kunstwerkjes van eigen hand cadeau waarmee ik aan het begin van het nieuwe jaar
vrienden en goeie relaties blij kan maken.
Ik heb hier voor de nieuwsgierigen nog een filmpje
ingebouwd over het ontstaan van zo'n steendruk (ook te zien op YouTube met de link http://youtu.be/FllnbULjCqY).
Maar aan alles komt een eind. Want Rudolf gaat er mee
stoppen. Op zijn leeftijd, met een lang werkzaam leven achter zich, heeft hij
dat ook beslist verdiend. Maar jammer genoeg heeft hij geen opvolger. Steeds
minder kunstenaars werken met die prachtige lithotechniek, waardoor er met het
steendrukken hooguit nog droog brood is te verdienen. Veel steendrukpersen
worden nu zelfs verkocht aan kunstacademies in China, waar de lithografie juist
in opkomst is. Natuurlijk blijven er, verspreid over Europa, nog wel wat ateliers
over met nieuwe bevlogen steendrukkers aan het hoofd. Maar de oude garde die
het vak werkelijk tot in de vingertoppen beheerst, sterft langzaam aan uit.
Overigens, we hebben in ons land in Valkenswaard nog wel het zeer interessante Nederlands
Steendrukmuseum. Onder de bezielende leiding van directeur Frank van Oortmersen
en zijn team wordt daar met speciale exposities en demonstraties "de
steendruk" in al zijn facetten meer dan levend gehouden. Echt de moeite
waard (www.steendrukmuseum.nl).
Een paar dagen geleden zat ik in Ekeren dus
waarschijnlijk voor het laatst gebogen over een steen om daar op mijn eigen stukje
mijn nieuwjaarsafbeelding te maken. Hoe die eruit ziet? Dat blijft nog geheim.
En wie 'm gaan krijgen? Ook dat blijft natuurlijk nog geheim tot ergens in
januari. Wel kan ik al vast verraden dat ie dit keer een heel speciaal doel
heeft. Maar welk doel? Inderdaad, ook dat blijft nog geheim. Tot volgende week.
TOOS
YouTube http://bit.ly/ij4Pag