Meestal wel, af en toe niet. Zo zou je dat kunnen
omschrijven.Wat? Mijn deelname aan de nationale Monumentendag in Middelburg op
de tweede zaterdag in september. Ook dit jaar geef ik weer acte de présence. Op de 12de
september aan de Korendijk 56 van 10 tot 17 uur. Nu onder het landelijk
motto Kunst en Ambacht. Is er voor mij als beeldend kunstenaar iets beters te
bedenken? In heel Nederland is er op die dag een gigantische hoeveelheid
monumenten uit ons rijke historische verleden te bezoeken. Monumenten die de
rest van het jaar vaak gesloten blijven voor nieuwsgierigen. Maar dan dus even
een dag of zelfs het hele weekeinde niet.
 |
| het pakhuis aan de Korendijk 56 in Middelburg |
 |
| het pakhuis tijdens de restauratie |
In Middelburg doen we overigens niet aan weekeinden. Christelijke
achtergrond en zondagsrust, zo vermoed ik. Maar op de zaterdag kun je je
monumentaal helemaal uitleven. Want Middelburg is niet voor niks de vijfde
monumentenstad van Nederland gerekend naar het aantal rijksmonumenten. Ik heb
me wel eens afgevraagd welke positie de stad nu zou hebben ingenomen als niet
een week na het alom bekende en beruchte bombardement van Rotterdam in mei 1940
dat zogenaamde Vergeten Bombardement van Middelburg in de bolle hoofden van
vechtlustige mannetjes was opgekomen. Die volstrekt belachelijke en onnodige
beschieting waarbij een groot deel van de binnenstad door granaten en branden
werd verwoest. Ook het stadhuis en de Lange Jan. Al zou je dat niet zo gauw
zeggen als je ze nu ziet staan pronken. Maar goed, verder staan er nog meer dan
duizend andere monumenten waaronder ook mijn pakhuis uit 1738.
Nu is dat grondig gerestaureerd. Maar voordat ik er in 2001 in kon gaan leven
en werken was 't een gigantische puinzooi. Daarom juist vind ik het zo de moeite
waard met Monumentendag mee te doen. Tijdens de maandelijkse Kunst en
Cultuurroute is mijn atelier altijd wel open maar de rest niet. Eén keer per
jaar, op die 2de zaterdag in september, komt het grootste deel van die rest
erbij. Heel bijzonder vinden veel bezoekers dat. Om twee redenen. Bijzonder
omdat ik mijn woonhuis zomaar openstel! Klopt, want weinig particulieren doen
dat. En bijzonder omdat het pakhuis zo bijzonder is.
 |
| bij de pijl het gat waar nu mijn pakhuis staat met erachter het Balkengat |
Als je namelijk niet alleen om je heen kijkt maar ook
naar boven, zie je dat er nauwelijks twee plafondbalken aan elkaar gelijk zijn.
Oké, ze zijn van hout en nog langwerpig ook. Maar daarmee houdt 't op.
Rechthoekig, half rond, kwart rond, soms uit twee delen aan elkaar gezet,
verzin maar een variatie. Een aantal ervan is van schepen afkomstig, zo wist
een bezoeker mij eens te vertellen. Dat geloof ik gelijk. Want het straatje
achter mijn pakhuis heet ten slotte Balkengat. Nu een straatje met garageboxen
en achterkanten van huizen aan weerszijden, ooit water waarin dus balken dreven.
Balken voor en afkomstig van schepen die werden gebouwd op de oude VOC-werf die
lag op de plek waar zich nu de moderne jachthaven bevindt. Balken dus met een
geschiedenis.
 |
| het Balkengat in 1787, geschilderd door Jan Arends |
Stel je eens voor dat die balken in mijn pand over hun
scheepsavonturen konden vertellen. Zou de vroegere Indiëvaart daar dan in voor
komen? Met bijbehorende ketelbinkieverhalen, stormen, windstilten, scheurbuik,
Neptunus die aan boord komt bij het passeren van de evenaar, oproer? Of de
driehoekshandel van de MCC, de Middelburgse Commercie Compagnie, die het
pakhuis in 1738 liet bouwen? Eerst met goederen vanuit onze Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden naar West-Afrika. Daarna met goud, ivoor en regelmatig
ook slaven richting Amerika. En dan
terug met suiker, koffie, tabak en katoen. Hoezo handelslui, die Nederlanders!
 |
| logo van de MCC |
Mijn balken zouden dus heel veel kunnen vertellen. Maar
ja, van balken is algemeen bekend dat ze dit niet doen. Jammer! Maar ze zijn
wel te bekijken. Dan zie je dat in die tijd het Ambacht hoog in het vaandel stond.
Bouw maar eens zo'n pakhuis van vooral restmateriaal. Een pakhuis dat er sinds
zo'n kleine drie eeuwen nog steeds staat. Nu dus ook met Kunst. Die van mij
natuurlijk. Want ik ga er voor zorgen dat kunst van nu een mooie combinatie
vormt met het ambacht van toen. Met 's morgens vanaf 10 uur koffie en in de
loop van de middag iets dan meestal voor spiritueler doorgaat. Zo'n nationale
Monumentendag moet ten slotte wel een feestelijk tintje krijgen. Misschien tot
12 september en sowieso tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten