Wat gaat er in Ljouwert gebeuren?

 Dit jaar moest ik er nog een heel eind voor weg (zie afleveringen eind juni en begin juli), in 2018 niet meer. Voor wat? Nou, die Culturele Hoofdstad van Europa dus. Dit jaar Marseille, maar in 2018 Ljouwert. Oftewel  Leeuwarden. Eindelijk weer eens " Fryslân boppe" zullen ze daar in het Noorden nu wel denken nadat de laatste echt grote overwinning op de Hollanders die was bij de slag bij Warns in 1345. Nu hebben ze trouwens zowat heel Nederland overwonnen. Want in een eerdere ronde waren de kandidaten Den Haag en Utrecht al afgevallen. En nu ook nog de overgebleven steden Eindhoven en Maastricht.

Blijkbaar maakt zo'n strijd om de titel Culturele Hoofdstad van Europa heel wat los bij politici en cultuurbobo's. Eigenlijk best tegenstrijdig. Aan de ene kant bezuinigen Rijk en gemeenten  heftig op cultuur en moeten allerlei kunstinstellingen tot op het bot hun vlees en vet wegsnijden en mensen ontslaan. Aan de andere kant wilde Eindhoven in samenwerking met bijvoorbeeld Den Bosch en Breda wel 140 miljoen op tafel leggen om er een leuk cultureel jaar van te maken in 2018. Voor Maastricht mocht 't wel een onsje minder met 80 miljoen, terwijl Leeuwarden het wilde doen voor 'maar' 56 miljoen. Probeer met zo'n tegenstrijdig beleid maar eens draagvlak te creëren in een stad. In Leeuwarden is dat blijkbaar aardig gelukt. Toen de uitslag in Amsterdam bekend werd gemaakt door de betreffende Europese commissie stonden in het centrum van Leeuwarden zo'n 3000 mensen te wachten op de uitslag.

Interessant is natuurlijk dat het geld 't dus niet heeft gewonnen, maar dat de commissie is gegaan voor het motto 'minskiep', Fries voor gemeenschapszin.  De organisatie heeft zich zelfs ten doel gesteld om in Leeuwarden 35% van de inwoners dagelijks te doen handelen naar dat ideaal 'minskeap'. Best knap hoor!  Maar wat gebeurt er nu als in de evaluatie na 2018 blijkt dat dit maar 25% is geworden? Daar wordt dan vast wel een positieve kreet voor gevonden. Dat deed Onno Hoes, burgemeester van Maastricht, ook: "We hebben dit niet verloren, we hebben dit niet gewonnen." Laat ik nu altijd gedacht hebben dat bij een wedstrijd die niet is geëindigd in een gelijkspel er òf gewonnen òf verloren is. Hoe zuur kunnen druiven zijn.

Overigens ben ik, waarde dames en heren bestuurders van de verliezende steden, nu wel benieuwd naar de bestemming van al die miljoenen die er toch nog bleken te zijn. Cultuur misschien? Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Monumentaal wonen in een Rijksmonument

Afgelopen zaterdag gaf ik weer eens open huis, of open deurdag zoals ze in Vlaanderen zeggen. Het was ten slotte Open Monumentendag, een uitstekende gelegenheid om in heel Nederland Rijksmonumenten te bezichtigen. Maar dan moeten die natuurlijk wel open zijn. Voor mijn pakhuis uit 1738 zie ik dat min of meer als een morele verplichting. Want toen ik in 1999 bij de eerste aanblik verliefd werd op het pand, moest er nog heel wat gebeuren voor het als woon/werkverblijf bruikbaar was. En daarbij heeft het Rijk, indirect wij dus met z'n allen, een deel subsidie verleend op de restaurabele, oorspronkelijke elementen. Dus waarom dan niet de gemeenschap de gelegenheid geven te zien wat daarmee destijds is gebeurd? Niet alleen in mijn atelier dus, maar ook in het woongedeelte.

Nou, er gebeurde dus ontzettend veel. Want 't was, zacht uitgedrukt, een ontiegelijke rotzooi. Er had nog nooit iemand gewoond, er was geen gas, geen water, geen zelfstandige elektriciteit. Daarbij moest de eigenaar  dertien grote containers, zo bleek achteraf,  met onbruikbare spullen naar de stort brengen om het geheel leeg op te leveren. Hierbij een paar foto's van hoe het ooit was en hoe 't er nu uitziet. Klein verschilletje, nietwaar?

Ik vind het dus altijd heel leuk bezoekers op Monumentendag te vertellen over de geschiedenis van het pand. Over de haringpakkerij die er eerst is geweest op die plek, over de Middelburgse Commercie Compagnie die het pakhuis in 1738 liet bouwen. Over de balken die uit het Balkengat achter de Kinderdijk en Korendijk werden gevist. Met daarbij balken die waarschijnlijk ooit onderdeel waren van VOC-schepen die op de werf daar werden gebouwd en onttakeld. Over het graan uit de Baltische staten en delen van Duitsland, als Sleeswijk en Holstein, dat er zeer waarschijnlijk opgeslagen heeft gelegen. Over het feit dat ik daarom het pand officieel Holstein heb mogen noemen. Over de muren die eigenlijk van de buren zijn. Over, ja, over wat eigenlijk niet. En over mijn kunst natuurlijk die overal in het huis hangt.

Ook dit jaar vond ik het weer een geslaagde dag met heel veel nieuwsgierige bezoekers die zeer verrast waren door alles dat we in dat oude pakhuis tot stand hebben gebracht. Bezoekers ook, die 't toch wel heel erg gastvrij vonden 's  morgens met koffie en 's middags met een glaasje met bubbels (nee, geen mineraalwater) verwend te worden. Want je moet, als 't even kan, een feestje proberen te maken van het leven. Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag

TOOS houdt wel van een feestje

 Afgelopen week was er eentje met behoorlijk wat hectiek. Allereerst moest mijn grote expositie "Helden" in de Martinikerk van Franeker worden afgebroken. Maar dat wist ik natuurlijk al toen die begin mei werd geopend. Nu, vier maanden later, na meer dat 14.000 bezoekers, heel veel complimenten en de nodige verkoop, was dat toch in een uurtje of vier gebeurd. Want afbreken gaat altijd veel sneller dan opbouwen. Trouwens, op YouTube is nog het filmpje te zien van de voorbereidingen en de opening van deze tentoonstelling http://bit.ly/1aWk0sX.

 Maar ook moesten de logistieke voorbereidingen voor de opening van mijn nieuwe tentoonstelling "Reflection" bij Galerie Peter Leen in Breukelen (www.galeriepeterleen.nl ) afgelopen weekeinde worden getroffen. Selecteren, administratief verwerken, inpakken, vervoeren. En natuurlijk nog de laatste handjes leggen aan een enkele nieuwe werken. Zo gaat dat nu eenmaal. Toch nog even kijken en hier en daar wat veranderen. Uiteindelijk dus op naar Breukelen om daar in de hoge, grote ruimte van de galerie gedurende de vrijdagmiddag en zaterdag iets speciaals te componeren. Want die ruimte van bijna 5 meter hoog leent zich uitstekend voor iets anders dan anders. Niet dus schilderijen op een rijtje, maar juist die hoogte gebruiken! Dat betekende dus voor Peter en mijn eigen mano di tutti wel heel veel een hoge ladder op en neer, gaten boren en schilderijen omhoog houden. 

Nee, net iets meer naar rechts, ja, toch iets hoger, of nee, toch eigenlijk maar iets naar links, ja, zo. Daarbij nog een groot, nieuw twaalfluik van de twaalf sterrenbeelden met dus twaalf boorgaten op de juiste afstanden van elkaar. Al met al hing alles in de loop van de zaterdagmiddag zoals 't moest. Mooi op tijd dus voor het grote openingsdiner op de zaterdagavond met een praatje van mij, een prachtig optreden van operazangeres Lieve Geuens en jazzy muziek van een startend conservatoriumduo. Een heel feestelijke avond met heerlijk Thais eten. Sinds een jaar namelijk combineert Peter Leen zijn galerie met het voortreffelijke Thaise restaurant Same Same. Hij beheert daar nu drie in elkaar overlopende ruimten met kunst en horeca. Ik ken in Nederland nog geen galerie die dit concept op deze manier uitvoert. Echt uniek dus. En echt ook zo'n feestje waarbij ik alle spanning die bij een tentoonstellingsvoorbereiding hoort van me af kon laten glijden.

Open Monumentendag in Middelburg en bij mij

Nu gelijk maar op naar de volgende manifestatie. Aanstaande zaterdag 14 september is het in Middelburg Monumentendag. Met mijn prachtig gerestaureerde pakhuis "Holstein" uit 1738 doe ik daaraan ook mee. Niet alleen het atelier is dan open, maar ook mijn leefruimte op de bovenetages is te bezichtigen. Iedereen is van harte welkom vanaf 10 uur 's morgens.
Tot volgende week.
TOOS
www.toosvanholstein.nl
www.toos.biz
YouTube http://bit.ly/ij4Pag

Zomer, zee, Matisse en Nice

In de vorige aflevering had ik het al aangekondigd. Deze zomer kun je in Nice niet om de beroemde Henri  Matisse heen, die hier een groot deel van zijn leven heeft doorgebracht. En omdat ik er toch was, heb ik dus maar voor €10 de stempelkaart gekocht voor de acht verschillende thematentoonstellingen die er rond zijn kunst zijn georganiseerd. Net zo'n soort Nederlandse molenschaatstocht waar je bij elke post een stempeltje gaat halen. Overigens geen geld natuurlijk. Stel je eens voor, in Nederland acht exposities rond Rembrandt voor een tientje! Iedereen zou zeggen "je bent gek". Nou, dat zijn ze in Nice dus. Daar zijn normaal gesproken alle gemeentelijke musea zelfs vrij toegankelijk. Kom daar in cultureel Nederland maar eens om. Hier praten we alleen over zo'n idee.

Maar goed, Matisse dus. De aanleiding tot deze "Een Zomer voor Matisse" was het 50-jarig bestaan van het Musée Matisse. Een prachtig grote villa in het hoger gelegen deel van de stad waar de Romeinen destijds al huisden. Vanuit het museum, gelegen naast de oude arena, kijk je dan ook direct op de resten van hun villa's.

Dat museum ken ik natuurlijk van eerdere bezoeken. Maar nu hadden ze een aantal uitlenen van schilderijen die ik nog niet kende. Een daarvan, uit het Museum of Modern Art in New York, trof mij in het bijzonder. 

Dat was een groot werk, gebaseerd op een stilleven van onze eigen Nederlandse 17de eeuwse
Jan Davidsz. de Heem dat in het Louvre hangt. Matisse heeft daar in 1915 zijn eigen interpretatie van gemaakt nadat hij het ooit in zijn academietijd bij zijn leermeester Gustave Moreau (1826-1898) al eens had gekopieerd. Ik heb 't maar stiekem even gefotografeerd want eigenlijk was dat verboden. Toos, foei toch! Maar wel zonder flits natuurlijk.

In het Musée des Beaux Arts, een op de boulevard uitkijkende gigantisch grote villa, was dan weer een expositie rond die Gustave Moreau en Matisse.

Met Moreau heb ik een speciale band. Over het waarom daarvan vertel ik nog wel eens een keer, dat is een speciaal verhaal. In ieder geval heb ik zijn eigen museum in Parijs al een paar keer bezocht. Nu waren er werken uit dat museum naar Nice overgebracht van de man die ooit tegen Matisse zei "jij gaat het schilderen simpeler maken". Nou, daar hoef je de kunstboeken maar op na te lezen om te leren hoe voorspellend die uitspraak is geweest.

Dat Matissse uiteindelijk weer grote invloed heeft gehad op een nieuwe generatie kunstenaars werd duidelijk in het MAMAC, het Musée d'art moderne et d'art contemporain. Het was wel grappig te zien dat de grote Andy Warhol eens een werk van Matisse min of meer heeft nagetekend. En dat een ander één van de grote knipselwerken van Matisse uit blauw papier gewoon heeft "nageknipt", maar nu met een kartelschaartje. Tja, wat is kunst?
Wat hadden de expositiesamenstellers zoal nog meer verzonnen? Bijvoorbeeld een tentoonstelling met affiches van en rond Matisse, één rond de palmboom die Matisse veel als beeldend element heeft gebruikt en iets met foto's van vrouwen omdat Matisse ook beelden heeft gemaakt van het vrouwelijk naakt. Allemaal iets teveel aan de haren erbij gesleept naar mijn idee. Maar wel inventief.
Tot volgende week.

TOOS

www.toosvanholstein.nl

www.toos.biz

YouTube http://bit.ly/ij4Pag