Met z'n allen zijn we gek op top zoveel lijstjes. Ga maar
na. Tussen Kerst en de klokslagen van Oudjaar natuurlijk die Top 2000 van
onvergankelijke hits op de radio. Of de wekelijkse Mega Top50. Maar vlak ook de
'Top100 grootste superjachten ter wereld' niet uit. Of de 'Top100 leukste Kerstfilms'
en de 'Top10 Magische Weetjes over Eenhoorns'. Ooit gehoord trouwens van de
'Top10 Psychologische trucs om ervoor te zorgen dat iedereen jou leuk vindt'? Zoek
die maar gauw op.
 |
| kathedraal van Chartres |
Zo hebben levensgezel en ik al jaren onze 'Top5
Kathedralen'. Maar dan wel die uit de tijd van de gotiek, grofweg vanaf 1100. Prachtig
wat er toen met nieuwe architectonische bouwmethoden en pure menskracht gemaakt
is. Groter, hoger en ruimtelijker was het streven. Met daarbij prachtige
beeldhouwkunst en fresco's om de bijbel voor de zeer vele analfabeten tot leven
te brengen. Zodra een aantal eeuwen later de overdadige barok erin sluipt, haken
we echter af. Nee, die middeleeuwse gotiek, dat is 't helemaal! Al jaren staat
daarbij voor ons de kathedraal van Chartres bovenaan. Net zoiets als Bohemian Rhapsody
van Queen in die Top2000. Ook niet weg te branden. Maar daaronder wijzigt nog
wel eens wat, afhankelijk van nieuwe 'ontdekkingen'.
 |
| de kathedraal in Orvieto |
Vorige week schreef ik al over mijn verblijf onlangs in
de streken van Toscane en Umbrië. Daarbij stond ook een bezoek aan het ons nog
onbekende Orvieto op het program. Oud en ommuurd, gebouwd op een steile vulkanische
bult. En gezien de alom geprezen 14de eeuwse kathedraal moest dat bezoek er een
keer van komen. Nou, volkomen terecht, dat prijzen. À la Max Verstappen stoof
die Cattedrale di Santa Maria Assunta
met topsnelheid direct onze Top5 in. Alleen al die ligging op dat grote
stadsplein! Met natuurlijk die afwisselend witte en zwarte stroken die de
Italiaanse gotiek zo speciaal en prachtig maakt. Zeker als de zon er op staat
te stralen. Maar de kleurige mozaïeken en overweldigende beeldhouwreliëfs op de
voorgevel maakten er gelijk iets unieks van. En toen moest de binnenruimte nog
komen.
 |
| Adam, Eva en de slang in het Paradijs |
 |
| de Dag des Oordeels waarop de zielen of voor de hel of voor de hemel worden geselecteerd |
 |
| van onder naar boven de gebeurtenissen in het bijbelboek Genesis |
Aan de eigenlijk veel te beperkte keus van foto's hoef ik
niet veel toe te voegen, die plaatjes spreken voor zich. De beroemde fresco's
van Lucca Signorelli (1450-1523) in een van de zijkapellen daarentegen verdienen
meer toelichting. Bekende Renaissance-kunstenaars als Fra Angelico en Benozzo
Gozzoli gingen hem er vijftig jaar eerder al voor, maar konden hun werk niet
afmaken. Dat gebeurde pas rond 1500 door die Signorelli. Met grote,
indrukwekkende schilderingen over de Antichrist, de Apocalyps en de Dag des
Oordeels. Die dag waarop alle doden herrijzen uit hun graf en samen met de
levenden hun definitieve oordeel krijgen: hemel of hel.
 |
| Lucca Signorelli, de Antichrist |
 |
| Dag des Oortdeels |
Een heel druk dagje dus
en een zeer populair item destijds (zie ook de foto daarvan hierboven van de
voorgevel). Niet alleen toen trouwens. Als ik 't goed begrijp is dat idee van
de Apocalyps en de Doomsday ook
behoorlijk populair bij de tegenwoordig zo invloedrijke evangelicals in de Verenigde Staten. Echt iets om blij van te
worden! Maar dat terzijde.
Signorelli heeft zich in ieder geval als kunstenaar
helemaal kunnen uitleven in de paar jaar dat hij met die fresco's bezig was.
Toch mooi dat Doomsday nog niet is
geweest. Nu kon ik ten minste nog volop
genieten van die topkunst van hem en alle andere prachtige zaken in het
interieur. Zoals de kleurrijke kapel met het doek van het Mirakel van Bolsena. Een heel ander prachtig katholiek sprookje dat
voor nu te ver voert.
 |
| kapel met fresco's over het Mirakel van Bolsena |
Niet kerkelijk, maar ook interessant in verband met alles
hierboven is het prachtige verhaal 'The Pillars
of the Earth' (Pilaren van de Aarde) van Ken Follett. Een historische roman
over de bouw van een kathedraal in het Engeland van de 12de eeuw. Je krijgt er indirect
heel veel mee over hoe dat destijds bij zo'n bouw toeging met al z'n ups en
downs. Een absolute aanrader!
Welke de andere kathedralen in die Top5 zijn naast Chartres
zul je je misschien nog afvragen? Nou, die van Amiens, Cordoba en Siena. Albi is
vanwege Orvieto gezakt naar zes. Eigenlijk zijn 't er dus maar vier en een half
want de beroemde Mezquita van Cordoba is ten slotte ingebouwd in een grote Moorse
moskee. En of de lijst definitief is? Zekers niet. Want er prijkt nog steeds een
behoorlijke verzameling kathedralen op de to
do-lijst. Ik houd jullie op de hoogte. Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten