 |
| het Arsenale van Venetië |
Alweer een flink aantal jaren geleden begon het
Venetiaanse Biënnaleterrein, de Giardini, helemaal uit zijn voegen te barsten.
De organisatie deed toen een gouden
greep. Het Arsenale werd bij de expositie betrokken. Dat magische stuk van
Venetië waar in de Middeleeuwen het eerste industriële complex ontstond. Een
voor die tijd gigantisch, afgesloten en met grote geheimzinnigheid omgeven terrein
dat alleen toegankelijk was voor de botenbouwers van de Venetiaanse vloot. De militaire
en handelsvloot die destijds de Middellandse Zee beheerste en de basis vormde
van het Dogenrijk. Over dat Arsenale is, ook in kunstopzicht,heel veel te vertellen. Maar dat komt nog wel eens een
keer. Nu eerst, al lijkt dat een onlogische link, naar Hans Christian Andersen.
 |
| deel van het Arsenale als 't leeg is |
Inderdaad, de schrijver van het sprookje "De nieuwe
kleren van de keizer". Die keizer die zich door bedriegers nieuwe kleren
laat aanmeten, gemaakt van zulke
prachtige, edele stoffen dat alleen mensen van een hoog ontwikkeld niveau,
zoals hij dus, die gewaden kunnen waarnemen en op juiste waarde weten te
schatten. Een instinker van jewelste want hij loopt dus in zijn blootje maar
niemand, ook hovelingen en ministers niet, durft dat te zeggen. Tot bij een keizerlijke
optocht op straat een jongetje uitroept dat de heerser in zijn blootje loopt.
Pas daarna durft iedereen, niet meer bang als onderontwikkeld minkukel te
worden gezien, in die waarneming mee te gaan.
Ik moest regelmatig aan dat verhaal denken bij mijn
bezoek aan het Arsenale. Zie hier dus de logische link. De keizer is daarbij
dan wel vervangen door de kunstcurator. Het slag kunstheersers dat de laatste
decennia steeds belangrijker is geworden in het bepalen van de nieuwste
ontwikkelingen in de hedendaagse kunst. In de avantgarde zeg maar. Elke twee
jaar heeft de Biënnale zo'n nieuwe kunstkeizer. Dit keer Okwui Enwezor, die het
Biënnalethema "All the World's Futures" verzon. Op grond van dat
thema heeft hij een groot deel van het Arsenale terrein naar eigen kunstbevinden
ingericht. Kort samengevat vindt hij dat onze aardse samenleving op dit moment één
grote chaos is en dat kunstenaars daarin maar eens hun politieke statement
moeten maken. Dat wil dan natuurlijk zeggen , de kunstenaars die hij ziet
zitten. Ik ben er niet blij van geworden. Je weet van te voren dat je geen "kunst
voor boven de bank" moet verwachten. Maar dit?
 |
| begin van de expo in Arsenale |
Het begint met heel veel zwaarden en sabels die op een
esthetische manier gegroepeerd in de grond gestoken staan. Vervolgens bundels
van cirkel en kettingzagen die, met zwarte pek overgoten, aan het plafond
hangen. Nou, oké, als installatie niet onaardig. Daarna volgden, afgezien van
af en toe een hoogtepunt of puntje, heel veel dark rooms met zogenaamde kunstvideo's,
meestal met een politieke boodschap. Video's die blijkbaar kunst zijn vanwege
het vage en schokkerige beeld. Echt
vreselijk af en toe. Van de vele die ik er zag, waren er zo weinig goed dat je voor het tellen genoeg had aan de hand
van een timmerman die door zijn werk vingers heeft verloren. Er waren dus maar
enkele kunstenaars die geen filmopleiding meer nodig hadden. Of die misschien
juist wel hadden gehad. Eigenlijk zeer verbazingwekkend als je weet hoe lang
video in kunstland al is geaccepteerd als medium. 't Is natuurlijk vloeken in
de kunstkerk om te beweren dat je al heel veel kunt leren over het vak door
goed te kijken naar een paar Hollywoodfilms. Maar voor de meeste van die
videokunstenaars zou het eigenlijk verplicht moeten worden gesteld. En
trouwens, wat moet ik bij de kunst met films die eigenlijk alleen maar gewone
documentaires zijn?
 |
| vervolg van expo |
Zoals gezegd was er, in mijn ogen dan, beslist ook goeie
kunst te bewonderen. Ik heb wat foto's tussendoor gestrooid. Van mooie
installaties en zelfs ook nog schilderijen.
 |
| indrukwekkende schilderijen van de 77 jarige Baselitz, hoezo "All the World's Futures"? |
 |
| in paviljoen van Argentinië |
Want schilderen? Nee, daar doen we
in de avantgarde eigenlijk niet meer aan. Dat is zo passé! Nee, dan hangen we
in verband met de vluchtelingenproblematiek liever krantenpagina's en slechte
foto's daarover op. Ik neig er door deze Biënnale toe te beweren dat kunst vooral
slechter wordt, uitzonderingen daargelaten, als kunstenaars zo nodig aan politiek
moeten gaan doen.
Want niet alleen Okwui Enwezor vind ik zo'n curator in
zijn nieuwe naakte kleren, ook diverse landencuratoren in het Arsenale verdienen
beslist een nominatie. En dan mag je tegenwoordig nog blij zijn als zo'n
curator niet in veel grotere, vettere letters en ook nog boven jou als
kunstenaar op de affiches staat. Ik
vraag me echt af hoe 't in de kunstwereld verder gaat als dit soort curatoren
de macht houdt. Mijn mening is dat er heel veel kleine jongetjes nodig zijn die
allemaal heel hard roepen dat de keizer in z'n nakie loopt. En dan maar hopen dat
er daarna een nieuw realiteitsbesef ontstaat. Ook onder de kunstcritici en
journalisten.
 |
| paviljoen van Italië |
 |
| paviljoen van Italië |
Interessant vind ik nog een paar cijfers. Van de veel meer dan 20 miljoen toeristen die
Venetië jaarlijks bezoeken, gingen er in 2013 ongeveer 450.000 naar de toenmalige
Biënnale. Daarbij zij aangetekend dat die ongeveer een half jaar duurt. Bij de
Late Rembrandt in het Rijksmuseum waren er meer dan een half miljoen in drie
maanden. Geen slechte score dus voor directeur Wim Pijbes met zo'n oude
meester! Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten