“Toen ik begreep dat ik dit licht elke morgen weer zou
kunnen zien, kon ik mijn geluk niet op”. Dat zei Matisse in 1917 toen hij op
48-jarige leeftijd voor het eerst Nice bezocht om in het milde klimaat van de
Côte d'Azur zijn bronchitis te bestrijden. Ik moest aan die uitspraak denken
toen ik een poosje geleden de grote expositie
"De oase van Matisse" bezocht in het Stedelijk Museum van
Amsterdam.
Die uitspraak begrijp ik namelijk helemaal. Want voor een
kunstenaar is het licht van groot belang en hier aan de Côte d'Azur is dat vaak
veel helderder, krachtiger en doordringender dan in Nederland. Maar ook moest
ik aan nog iets anders denken. Aan het Régina,
een pompeus en dus ook luxueus Belle
Époque appartementencomplex op de Cimiez,
één van de heuvels van Nice.
het Régina in Nice |
Ooit, toen het Régina nog gedeeltelijk hotel was,
kwam de Britse vorstin Victoria er af en toe wel bivakkeren met haar gevolg als
ze Londen en Buckingham Palace beu was. Maar dat terzijde. Want 't was toch Matisse
die zorgde voor mijn associatie met het Régina. Hij maakte er namelijk een
kunstwerk dat nu één van de pronkstukken is op de expositie in Amsterdam. La
Péruche et la Sirène, één van de beroemde kunstknipsels die hij, noodgedwongen
door lichamelijke ongemakken, op latere leeftijd maakte.
La Péruge et la Sirène links |
Matisse met schaar en La Péruche etc. achter hem |
Hoe Matisse daar in
dat architectonische icoon van het eind 19de eeuwse Nice kwam? Hij had zich
daar, als welgesteld kunstenaar, twee appartementen veroorloofd. Ruime
appartementen met heerlijk hoge muren waar hij zich met zijn assistenten en een
heel grote schaar helemaal kon uitleven op die zogenaamde gouaches découpées. Ik vind het altijd weer mooi om daaraan te
denken als ik in Nice in de verte dat gigantische Réginacomplex zie liggen schitteren
op de heuvel in de mediterrane zon. In dat licht dat mee veroorzaakte dat
Matisse het tweede deel van zijn leven in Nice en omgeving woonde.
Overigens pas op
't laatst in het Régina. Daar gingen heel wat Niçoise appartementomzwervingen
aan vooraf. Bijvoorbeeld aan het einde van de Cours Saleya. De bloemenmarkt die ik vorige week nog noemde vanwege
het nieuwe museum Espace Ferrero dat daar onlangs is geopend.
nog net de Cours Saleya zichtbaar door het raam |
Zeg nou zelf, als je dat grote, gele pand op de foto ziet moet
je wel concluderen dat Matisse beslist een goeie neus had voor mooie plekjes.
Want wie zou nou niet zo'n soort optrekje bij die Cours Saleya willen hebben,
direct achter de boulevard en met uitzicht op de baai, de Baie des Anges. Ooit zag ik een interieurschilderij van Matisse
waarop door het raam nog net een klein stukje zichtbaar is van die Cours.
Maar
zo zijn er meer werken van hem waarop Nice duidelijk herkenbaar is. Ook weer
gemaakt vanuit plekken waar de kunstenaar de eerste jaren van zijn Niçoise
bestaan verbleef. Zoals de "La baie de Nice" vanuit een kamer in
het Hôtel Beau Rivage. Met daarop nog de grote pier die toen ver de zee instak.
Eén van die pieren die destijds overal in de westerse wereld zo populair waren
en waarvan er nog maar enkele over zijn. Die van Nice in ieder geval niet meer.
Die werd in 1942 gestript op bevel van de Duitsers. Die hadden de waardevolle
metalen ervan nodig.
Of zoals het "Fête des Fleurs" vanaf het balkon
van het Hôtel de la Méditerranée et de la Côte d’Azur. Dat bestaat trouwens ook
niet meer. Daar staat nu een heel duur complex met casino en appartementen die
je alleen kunt betalen als je heel veel gewonnen hebt in datzelfde casino.
Fêtes des fleurs |
Nog meer Nice-Matisse connecties in de stad? Geen
probleem! Maar dan eentje waar Matisse
zelf waarschijnlijk nooit aan heeft gedacht. Het Musée Matisse, op een
steenworp afstand van het Régina. Bij het sfeervolle Parque des Arènes met zijn vele olijfbomen. Een plek waar Matisse
graag wandelde.
Het werd geopend in 1963, bijna 10 jaar na zijn dood. In een prachtige
17de eeuwse villa, vlak boven de ruïnes van Cemenelum, het Romeinse Nice. Want
Asterix en Obelix mogen dan wel regelmatig verkondigen "ils sont
fous", ces Romains!", maar echt gek waren die ouwe Romeinen nou ook
weer niet. Die wisten al heel lang waar prachtige plekken te vinden waren . Net
zoals dus Queen Victoria en Matisse. En of ik nou ook niet gek ben met mijn
atelier in Nice? Dat moeten anderen maar beoordelen. Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten