 |
| beeld bij de ingang van de Punta della Dogana |
Als je snel bent, kun je nog net de, terecht, wereldwijd
meest besproken tentoonstelling van dit jaar bezoeken. Maar daarvoor moet je dan
wel even naar Venetië. Voor 'Treasures
from the Wreck of the Unbelievable' van Damien Hirst. Ik was er al, zo'n
twee maanden geleden. Toch kwam 't er steeds niet van om er over te schrijven.
Nu eindelijk wel. Hieronder al vast een filmpje om voor te proeven.
Die Damien Hirst (1965) is een apart mannetje wiens kunst
ik nooit zo heb zien zitten. Tegen 1990 brak hij door toen de beroemde
kunstverzamelaar en public relations goeroe Charles Saatchi zijn 'The Physical Impossibility Of Death In The Mind
Of Someone Living' kocht. Een volstrekt
belachelijke titel voor alleen maar een haai op sterk water.
 |
| The Physical Impossibility Of Death In The Mind Of Someone Living |
Na Saatchi, die de haai later met
een gigantische winst doorverkocht, moesten heel veel anderen natuurlijk ook
zoiets hebben. De start dus van een kunstcarrière die Hirst tot de rijkste
levende kunstenaar maakte met een, enkele jaren geleden, geschat vermogen van
rond de 300 miljoen Engelse ponden. Of euro's. Dat weet ik niet zo goed meer.
Maar ach,al staat de euro dan wat lager dan het pond, er van leven lukt ook dan
nog wel. Met die haai heb ik niet zoveel. Net zo min als met het platina
doodshoofd vol geplakt met diamanten dat onder de titel 'For the love of God'
in 2008 een wereld tournee maakte die
begon in het Rijksmuseum.
Stel je voor, lange rijen in
Amsterdam voor een doodshoofd. Want in publiciteit genereren is Hirst een
meester. Dat ding moest, dacht ik, 90 miljoen dollar opbrengen. Of 't verkocht
is? Wat dacht je! Net zoals trouwens honderden, zoniet duizenden van zijn
pillenschilderijen.
Allemaal gefabriekt door zijn
ateliertroepen die bij het inkleuren natuurlijk wel binnen de vooraf door de
meester vastgestelde lijntjes moesten blijven. Ik heb echt bewondering voor de
manier waarop hij dat allemaal flikt. Maar al zijn conceptueel kunstgedoe met bijbehorende kunstklets en vele
kubieke meters gebakken lucht? Laat maar.
Toch heeft ie me nu in Venetië
echt prettig verrast. Met twee grote exposities in het monumentale Palazzo
Grassi aan het Canal Grande en het prachtig gerenoveerde pakhuis van de Punta
della Dogana aan het begin daarvan. Allebei in bezit van Hirst's gigantisch
rijke Franse kunstvriend François Pinault. Denk bij die laatste maar aan Gucci,
Samsonite en veilinghuis Christie's. Dan weet je gelijk waar zijn miljarden vandaan
komen. Samen hebben Damien en François die
'Treasures from the Wreck
of the Unbelievable' bekostigd. Een project van vele jaren en vele
miljoenen op basis van een prachtig, volstrekt uit de duim gezogen verhaal. Fantasievol
fake news zogezegd. Zogezegd helemaal
in de trant van deze tijd. Lees maar.
 |
| met Venetiaanse vriend Roberto in Palazzo Grassi |
 |
| gigantisch groot beeld van kunststof |
In 2008 wordt in de Indische Oceaan een groot wrak
ontdekt van een vrachtschip dat daar zo'n 2000 jaar geleden was gezonken. Aan
boord: een ongelooflijke schat met vooral veel beelden. Van klein tot
gigantisch groot, in brons, marmer, graniet, goud en zilver. Van over de hele
antieke wereld bij elkaar gebracht door een onder de Romeinen vrijgemaakte
slaaf die daarna een groot fortuin vergaarde. De bedoeling: dit alles
onderbrengen in een nog te bouwen tempel. Maar helaas dus. De inhoud van dit
schip wordt nu, na gedeeltelijke restauratie, getoond op de twee exposities.
Als bezoeker van de expositie wordt je gelijk
geconfronteerd met een volstrekt realistische documentaire waarin je kunt zien
hoe duikers alles opdelven uit de zeebodem en naar boven laten takelen. Inclusief
het aan de beelden vastgegroeide, prachtig gekleurde koraal. Maar als je van te
voren je erin hebt verdiept, weet je ook dat al die voorwerpen eerst vanaf het
schip op de bodem zijn neergelaten om ze daarna weer snel op te hijsen. En dat
het zogenaamde koraal van beschilderd brons is. Fake koraal en ook een fake
documentaire dus. Toch liepen er in Palazzo Grassi mensen rond die er in eerste
instantie helemaal instonken. We waren
namelijk in gezelschap van onze Venetiaanse vriend Roberto die rondlopende
Italianen een ietsiepietsie beter verstond dan wij. Wat bleek af en toe? Pure
verbazing over al dit duizenden jaren oude, prachtige antiek. Net zoiets als
volwassenen die nog geloven in Sinterklaas.Want als je nou een beeld van Mickey Mouse met
beschilderde koraal tegenkomt of zelfs
Goofy, dan moet er toch wel een hele grote lamp gaan branden?
 |
| Mickey Mouse wordt opgevist uit het wrak |
 |
| Micky Mouse op de expositie |
 |
| waar doet dit nou aan denken? |
Wat zal het Hirst-team, dat jarenlang aan dit project
heeft gewerkt, een lol hebben gehad. Wat zullen we nu weer eens voor geks
bedenken? Hoe gaan we in de begeleidende teksten nu weer eens allerlei
klassieke mythologische verhalen gebruiken en verdraaien? Allemaal absoluut prachtig
en vakkundig uitgedacht en gemaakt.
Logisch dat allerlei moderne kunstgoeroes dit alles
volledig hebben afgebrand. Schande, pure schande, met pek insmeren die Hirst, kitsch,
allemaal kitsch! Maar voor mij dan als
totaal wel magistrale superkitsch waar massa's enthousiaste bezoekers op af
kwamen. En waar ook diverse miljonairs tevreden op terug kijken die, afgaande
op de Panama en Paradise papers, nog iets leuks konden doen met hun
overgebleven belastingcentjes.
 |
| kop van Medusa in brons |
 |
| idem, maar dan in goud |
Want ja, nu nog die duvel en de grote hoop uit de titel.
Alles op die exposities was namelijk van te voren al te koop. Er hingen in Venetië
dan wel geen prijskaartjes aan, maar reken maar dat je zonder diamanten of
platina credit card niet ver kwam. Zo las ik over een rijke verzamelaar die aan
de hand van foto's al een beeld voor twee miljoen had gekocht. Hij stootte
echter zijn neus bij nog een paar andere beelden. Tussendoor al uitverkocht! En
dan te weten dat van elk beeld een serie van drie is gemaakt. Reken er maar op dat
dit bij heel veel andere items ook is gebeurd. Want al die particuliere musea
die tegenwoordig uit de grond worden gestampt in bijvoorbeeld de Emiraten,
Rusland en China door lui die van gekkigheid niet weten waar ze met hun
miljoenen heen moeten, hebben vulling nodig. De prijzen op kunstveilingen rijzen
niet voor niks volstrekt waanzinnig de pan uit .
Ik wil wedden dat meneer Damien Hirst er aardig wat bij
krijgt op zijn al met 300 miljoen gevulde spaarrekening. Of dat meneer François
Pinault net als Dagobert Duck in een nog beter gevuld geldzwembad kan duiken.
De duvel schijt nog steeds op de grote hoop. Maar ze hebben daarvoor wel een
spraakmakende en heel succesvolle tentoonstelling gemaakt. En niet te vergeten,
te gelijkertijd de kunstaanhangers van de kleren van de keizer behoorlijk in
hun hemd gezet. Kan dat laatste trouwens nog wel? Tot volgende week na deze qua
lengte en foto's
wat uit de hand gelopen aflevering.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten