De Four Freedoms Awards vervolgd

Nee, ik bedoel met die titel niet dat er een vervolging plaatsvindt van de de Four Freedoms Awards.  Alhoewel vorige week in Brussel opnieuw bleek dat er voldoende gekken rondlopen die heel weinig boodschap hebben aan de Four Freedoms zoals die in 1941 geformuleerd werden door de toenmalige Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt (1882-1945). De Vrijheid van meningsuiting, de Vrijheid van godsdienst, de Vrijwaring van gebrek en de Vrijwaring van vrees. Die gevaarlijke idioten laat ik in dit blog verder voor wat ze zijn, namelijk idioten. Dit blog is voor de kunst. Eén van de middelen in onze cultuur waarmee we juist vrijheid kunnen uitdrukken.

Wat ik wel bedoel is dat ik in januari al eens schreef over die Four Freedoms Awards. En over het unieke kunstboek van mij dat nu aanwezig is in die prachtige Bibliotheca Alexandrina in het Egyptische Alexandrië. Een door mij gekalligrafeerd boek met 10 tekeningen bij 10 uitspraken over die Four Freedoms.

omslag van het artist book voor de Bibliotheca Alexandrina

 

hand gekalligrafeerd citaat van Nelson Mandela met bijbehorende tekening

Een artist book dat op zondag 24 april voor het eerst getoond wordt bij de opening van The Bibliotheca Alexandrina International Biennale for the Artist's Book. Een opening waarbij ik ook persoonlijk aanwezig zal zijn. Maar bijzonder is dat ik een paar dagen daarvoor, op 21 april, ook aanwezig mag zijn bij de uitreiking van de Four Freedoms Awards aan o.a. Angela Merkel in de Nieuwe Kerk in Middelburg.

Dat het een te maken heeft met het ander ligt voor de hand. In januari vertelde ik dus al over het hoe, het waarom en het eurekamoment dat leidde tot dat artist book voor de Bibliotheca Alexandrina. Maar waarom, bedacht ik me wat later, alleen voor Alexandrië en niet voor Middelburg? Daar zou namelijk in april de uitreiking plaatsvinden van de Four Freedom Awards aan de voor 2016 daartoe uitverkoren laureaten. Een wel heel speciaal evenement dit keer omdat Roosevelt zijn Four Freedoms 75 jaar geleden voor het eerst uitsprak. Ik zag me echter niet die tien uitspraken over onze democratische vrijheden opnieuw een aantal keren gaan kalligraferen. Dan zou ik helemaal simpel zijn geworden.

Maar omdat mijn eurekamoment plaatsvond in Nice kon ik gelijk gaan overleggen met Jean-Paul Aureglia, mijn galeriehouder daar. Hij drukt namelijk van die artist's books, of op z'n Frans het livre d'art. Op een oude handpers waarbij hij zelf nog handmatig de teksten zet met losse loden lettertjes .

 

met Jean-Paul in zijn galerie in Nice

deel van de voorraad loden letters en zetregels van Jean Paul

bezig met de tekeningen

 Stel nou eens, zo dacht ik, dat hij die door mij uitgezochte citaten zou willen drukken in een heel kleine oplage. Dan zou ik daar alsnog opnieuw originele tekeningen bij kunnen maken. Want tekenen doe ik toch liever dan kalligraferen. Dat zag Jean-Paul wel zitten. En datzelfde gold voor de Roosevelt Stichting in Middelburg. De stichting die verantwoordelijk is voor alles dat met die Four Freedoms Awards heeft te maken. Het gevolg? Als op 21 april de uitverkoren laureaten hun medaille uitgereikt krijgen, ontvangen ze die dag ook mijn livre d'art met de titel "Citations de lauréats des Four Freedoms Awards 1982-2016". Met Engelstalige citaten van voorgangers van hen, met die gedeeltelijk Franstalige titel en met die bijbehorende tekeningen.

Jean-Paul dus aan het lettertjes zetten, ik een paar weken geleden naar Nice omdat ik er toch moest zijn vanwege voorbereidingen voor exposities daar in mei, de gedrukte oplage van het boek opgehaald in de galerie , al vast begonnen te tekenen,  en nu terug in Middelburg daar nog steeds mee bezig.

citaat van Mandela in gedrukte vorm met weer een originele tekening

Want er zijn zeven laureaten waaronder dus Angela Merkel en Human Rights Watch. Maar Han Polman, Commissaris van de Koning in Zeeland en voorzitter van de uitreikingsceremonie, vond het beslist heel fijn om ook een exemplaar te ontvangen. En wie ben ik om dan de Roosevelt Stichting zelf over te slaan? Tja, en er is ook altijd een vertegenwoordiging van het Koninklijk Huis aanwezig. Nu zelfs Willem Alexander zelf. Dus wat is wijsheid? Daarbij nog wat exemplaren voor de galerie in Nice en een aantal voor mijzelf. Volgens mij heb ik een klus op me genomen die grof berekend zo'n 300 tekeningen omvat. De Four Freedoms Awards zullen in dit blog dus vast nog wel weer eens een keer worden vervolgd. Tot volgende week.

TOOS

TEFAF, het grootste commerciële, tijdelijke museum ter wereld

Vorige week liep ik helemaal verlekkerd rond  op de TEFAF. Die jaarlijkse, wereldwijd bekende kunstbeurs in Maastricht waar bijna de helft van de 75.000 bezoekers buitenlands is. Een beurs met kunst van 7000 jaar geleden tot nu. Eigenlijk één groot museum, zij 't dat alles wat er hangt, staat en ligt te koop is. 

Daarvoor moet je dan wel een heel dikke portemonnee meenemen of een diamanten credit card. Wat te denken van een net ontdekt schilderijtje van de jonge Rembrandt. 

de net ontdekte Rembrandt

Of van een zeldzaam, zo te zien niet afgemaakt middeleeuws gebedenboek met prachtige miniaturen van de kunstzinnige gebroeders Van Limburg uit 1407 dat een paar jaar geleden opdook. Zes of zeven nullen met een of ander getalletje ervoor, ga daar maar vanuit. 

getijdenboek van de gebroeders van Limburg

Oh ja, en dan vergeet ik nog het bloemstilleven van Roeland Saverij uit 1615 dat door het Mauritshuis werd aangeschaft voor € 6,5 miljoen. Of wil je misschien een koopje? Een pianostoeltje van ontwerper Gerrit Rietveld voor slechts € 195.000! Zo'n soort beurs dus. En zo'n soort museum.

Roeland Saverij, bloemstilleven, 1615

een beurs "standje"

 Ook geen goedkoop museum trouwens. Veertig euro entree. Maar ik had vrijkaartjes via een bevriende galerie. Dat scheelt toch gelijk een leuk slokje op een borrel. Jammer genoeg golden ze niet voor de openingsavond. Die is tegenwoordig voorbehouden aan voornoemde dikke-beurzen-cliënten en de kunstbobo's dezer aarde . En zelfs daar geldt al een strikte pikorde. Zo heb je niet alleen een preview voor de officiële opening begint, er is ook al een pre-preview. Ik heb het idee dat de pikorde wordt bepaald de lengte van de limousine waarmee je komt voorrijden in combinatie met de grootte van de privéjet waarmee je landt op Maastricht-Aachen Airport. Die vliegen daar de hele week af en aan, vooral op de openingsdag.

 In de jaren 90 was dat alles toch eenvoudiger. Toen was ik een keer uitgenodigd voor de opening, 's avond vanaf 6 uur. En één beeld daarbij staat me nog steeds helder op het netvlies gebrand. Met levensgezel op weg van Eindhoven, waar ik toen nog woonde, naar Maastricht peuzelden we in de auto al vast een boterhammetje op ter maagvulling. Op de beurs liepen al heel wat bezoekers rond. Vooral heel veel gesoigneerde heren in grijzige maatkostuums en feestelijk opgetuigde dames die kort daarvoor nog bij de kapper hadden gezeten. Je hoorde Engels, Frans, Duits, Italiaans, absoluut een internationaal gezelschap. In de gangpaden stonden her en der grote langwerpige tafels met, naar ik aannam, etenswaar. Omdat er grote, damasten tafellakens overheen lagen kon je namelijk niet zien wat zich daaronder bevond. En nu dat beeld. Toen die lakens om klokke zeven werden verwijderd stortte de fine de fleur de l'Europe zich op het aldaar getoonde exquise voedsel alsof ze door dagen vasten uitgehongerd waren. Zagen die tafels er bij aanvang nog als culinaire kunstwerken uit, een kwartier later waren het voedselruïnes. Eén groot slagveld aan etensresten. Ik heb 't verbijsterd waargenomen. Echt tenenkrommend. En door de plaatsvervangende schaamte heb ik zelf geen hap meer tot me genomen. Ik had ten slotte in de auto al die boterham met kaas verorberd.

Ik neem aan dat 't tegenwoordig door de spreiding bij de opening anders gaat. Pre-preview met de eerste gretige, voorrang hebbende kopers. Dan de preview met geïnteresseerden en kooplustigen van wat lagere maar nog altijd hoge orde. En ten slotte de officiële opening met museumdirecteuren, tentoonstellingscuratoren,  verzamelaars en andere bobo's van allerlei kunstinstituties als genodigden. Zo'n 10.000 in totaal, die eerste dag, volgens het persbericht. 't Zou eigenlijk best een studie waard zijn om na te gaan in hoeverre de TEFAF het beeld bevestigt dat tegenwoordig in diverse economische studies naar voren komt. Namelijk dat het verschil tussen arm en rijk op onze aarde de laatste decennia weer duidelijk toeneemt. Maar dat is een heel ander verhaal.

Hoe dan ook, ik heb genoten van de kunst. Griekse en Romeinse beelden en beeldjes of de resten daarvan. Prachtige oud-Chinese kunst. Middeleeuwse veelluiken. De prachtigste miniaturen in perfect bewaard gebleven middeleeuwse handschriften. 

Natuurlijk ook navolgers van Jeroen Bosch in het kader van zijn grote tentoonstelling in Den Bosch.

Allicht ook de 17de eeuwse oude meesters, ooit de core business van de TEFAF. 

En niet te vergeten de moderne en hedendaagse kunst. Ooit in de jaren 90 voorzichtig begonnen met een tiental stand wordt daarmee nu al bijna een kwart van het beursoppervlak in beslag genomen. Noem een beroemde kunstenaarsnaam en die hangt er. Picasso kon je niet eens ontwijken, al zou je dat hebben gewild. Ook zelfs al hedendaagse installaties. Kleren van de keizer waarmee ze beter gelijk kunnen stoppen. Zonde!

Echt dus één groot, gigantisch museum waar ik van half twaalf 's morgens tot sluitingstijd om 7 uur heb rondgedwaald. Met als gevolg wel behoorlijk brandende voetjes. Maar voor de kunst moet je wat overhebben. Tot volgende week. 

TOOS

Briljanten Kunstenaar 2016 zijn moet je vieren, toch?

Als je via de verkiezing van Kunstenaar van het Jaar wordt uitgeroepen tot de Briljanten Kunstenaar 2016 mag je daar best trots op zijn. Dat ben ik dan ook. 't Misstaat beslist niet nu te zijn opgenomen in het rijtje met voorgangers als Gerti Bierenbroodspot, Co Westerik, Armando, Henk Helmantel, Marte Röling en Ans Markus.

Zo'n uitverkiezing wil ik natuurlijk niet zomaar voorbij laten gaan. Veel te leuk. Dus hoort daar een kunstfeestje bij. 

Music, tweeluik, digicompo op alu-dibond

Of waarom dan niet gelijk maar meerdere?  Want zo'n feest vieren is natuurlijk het fijnst samen met al die kunstliefhebbers die in de loop der jaren fan van mijn werk zijn geworden of dat ook nog in huis hebben om er dagelijks van te kunnen genieten. En met hen die mogelijk ook nog iets willen aanschaffen. Dat zijn er veel te veel bij elkaar voor maar één event. Want heet dat tegenwoordig niet zo in modern Nederlands? Event! Al filosoferend daarover met een paar kunst-sparringpartners kwamen er allerlei ideeën naar boven. Hoe die vorm hebben gekregen, zal in de loop van de komende maanden gaan blijken.

Het eerste feestje in de rij er trouwens al snel. Met Pasen. Bij Bas+Mar de Jager aan het Kerkplein in Kapelle (Zeeland). In het pand waar ooit Annie M.G.Schmidt als kind woonde. En waar nu die prachtige, luxe, alom in Nederland en België bekende interieurzaak al heel lang is gevestigd.  

Bas+Mar de Jager, Kapelle

Bij Bas+Mar de Jager is namelijk al een poos een expositie van mij gaande. Al pratend met directeur Henri de Jager kwam de vraag voorbij aan welk getal je nu eigenlijk het begrip briljant zou moeten koppelen. Zilveren, gouden en diamanten gebeurtenissen zijn ten slotte allemaal verbonden met een bepaald cijfer. Maar hoe zit dat met briljant?

Die vraag leidde tot een aantrekkelijk gebaar voor de bezoeker. Welk? Tja, dan moet je eigenlijk naar Kapelle komen met Pasen. Op de dagen van  Goede Vrijdag 25 maart tot en met tweede Paasdag 28 maart (zie voor meer gegevens hieronder). Dan, maar ook alleen dan,  wacht de bezoeker bij aankoop van een werk van mij een Briljanten verrassing. Ter plekke te verzilveren! Nogal cryptisch, deze boodschap? Een goede verstaander heeft toch maar een half woord nodig?

Zelf ben ik in dit Paasweekeinde aanwezig op vrijdag 25 en maandag 28 maart van 13-17 uur bij deze "Briljanten kunstactie bij Bas+Mar de Jager"

vrijdag 25 maart t/m maandag 28 maart

Kerkplein 57  4421 AB Kapelle

open vr-za-ma 9-17 uur, zo gesloten

Maar er komen dus, verspreid over het jaar en het land, nog meer van dit soort weekend  kunstmanifestaties. Allemaal in hun eigen vorm. Waar en wanneer? Als je je via mijn website www.toosvanholstein.nl abonneert op de Nieuwsbrief blijf je helemaal op de hoogte. Ook dit blog is daar natuurlijk goed voor. Ik kan trouwens al vast wel verklappen dat de eerstvolgende ergens in juni is. In een heel ander deel van Nederland.Tot volgende week.

TOOS

Cruisen en kunsten

Toos van Holstein, Breaking waves, olieverfschilderij, 100-130 cm

Wat een cruise met kunst heeft te maken? In directe zin eigenlijk niks. Maar voor mij indirect toch wel. Om dat uit te leggen moet ik teruggaan naar 2008.

Een paar vrienden van mij zijn zogezegd helemaal cruisecrazy. Met hun enthousiaste verhalen hadden ze mij en levensgezel uiteindelijk overgehaald ook een cruise te gaan maken. Maar dan wel een speciale. Eentje waarbij de Atlantische Oceaan werd overgestoken, een zogenaamde transatlantic. Vanuit Rome via wat stopplaatsen op de Middellandse Zee uiteindelijk zoef-zoef linea recta naar Puerto Rico in het Caraïbisch gebied. En vooral dat laatste, een flink aantal dagen alleen maar oceaan, bleek me onverwacht uitstekend te bevallen.

 

"mijn" cruiseschip afgelopen herfst

Zo'n cruiseschip is natuurlijk best groot, maar met een paar honderd meter van voor naar achter en van achter naar voor heb je 't toch wel gehad. Eigenlijk een tijdelijke, maar wel heel prettige gevangenis waar je alle tijd aan jezelf hebt. Heel prettig omdat alles op zo'n boot er op is gericht dat je je helemaal te pletter kunt amuseren. Interessante lezingen, de nieuwste films in de bioscoop, beslist aardige acts en shows in het theater. En natuurlijk niet te vergeten allerlei lichamelijke activiteiten met oh zo leuke spelletjes in en rond het zwembad onder leiding van hyperactieve jongelingen. Dat laatste liet ik overigens met groot genoegen aan anderen over. Maar het mooie is dat je je ook volledig kunt overgeven aan het niks doen. Je vleit je in de zon op een ligstoel, pakt een boek en laat de wereld, in dit geval dus de zee, letterlijk aan je voorbij trekken. En dat laatste gaf me, toen in 2008, een ongelooflijke rust.

Atlantische luchten

Thuis is er altijd die combinatie van atelier en de ideeën die continu mijn brein doorkruisen en om uitvoering vragen. Op dat schip midden op de oceaan ging dat dus even niet. Geen atelier en geen materiaal aanwezig. Een nieuwe ambiance die me er toe dwong gewoon eens een boek achter elkaar uit te lezen. Echt heel ontspannend. Ook door het voortreffelijke culinaire klimaat aan boord. Want reken maar dat daar veel aandacht aan wordt gegeven. Daarbij was de prijs/kwaliteit verhouding bij zo'n wat minder goed in de cruisemarkt liggende oversteek naar Amerika ook heel erg gunstig. Kortom een varende kamer met balkon die elke dag een paar keer pico bello werd verzorgd, een sterrestaurant met elke dag een andere menukaart en dat alles voor een heel gunstige prijs. 

de hut met balkon

achterdek

Waar in Nederland was dat nog te vinden? Eigenlijk heel decadent natuurlijk. Maar voor die paar weken lukte 't me wel om dat goed te praten.

Vooral ook omdat bleek dat ik door die gedwongen rust dat drukke hoofd van me weer eens helemaal leeg kon maken. Het spinrag werd uit de hersencellen gezwabberd, de gangen tussen die cellen werden eens goed gedweild en ik voelde een aangename leegte ontstaan voor nieuwe, frisse kunstideeën.  

Toos van Holstein, Rolling over, olieverfschilderij, 100-90 cm

Zie daar voor mij het verband tussen cruisen en kunsten. Die stops onderweg hoefden voor mij niet eens. Want leg je aan in een interessante stad, dan is een dag in feite te kort. En ga je van boord in een minder interessante plaats, dan is die dag al snel te lang. Nee, gewoon lekker op zee, dat was het wel!

Vandaar dat ik die exercitie in 2010 nog eens heb herhaald. En opnieuw afgelopen herfst. Van Rome naar Miami. Maar als je in de US aankomt is het natuurlijk zonde om met een vliegtuig gelijk rechtsomkeer te maken richting Europa. Want dat is natuurlijk het nadeel. Dit type cruise gaat maar één kant op. 

schroefgolven

Maar elk nadeel heeft z'n voordeel. Als ik dan toch in Amerika was, waarom zou ik er dan bijvoorbeeld niet nog een aantal dagen New York aan vastplakken? 't Was alweer negen jaar geleden dat ik voor het laatst die fascinerende stad had bezocht. Een prachtige gelegenheid dus om daar wat aan te doen. Tot volgende week.

TOOS

Waar de Thermen van Diocletianus al niet toe kunnen leiden

restanten van de Thermen van Diocletianus

Waar was ik ook al weer gebleven voordat Jheronimus Bosch er tussendoor kwam? Oh ja, in Rome, de Eeuwige Stad. Daar waar altijd weer nieuwe kunstschatten zijn te ontdekken, al kom je er voor de tigste keer. Zo ook nu.

gerestaureerde hal in de thermen

 Over mijn eerste bezoek aan de Musei Vaticani berichtte ik al. Maar een dag later was er nog zo'n eerste bezoek. Nu overigens geheel onverwacht. Want stel je voor. Komend vanuit het grote eindstation Termini kun je ze bijna niet missen. De Thermen van Diocletianus. Een bij voorgaande Rome-bezoeken altijd gesloten en nogal ruïneus, maar beslist imposant geheel. Ooit, aan het begin van de 4e eeuw, het grootste thermencomplex uit de Romeinse oudheid. Er konden te gelijkertijd zo'n drieduizend Romeinen gezellig met elkaar badderen. En nu ineens bleken die thermen weer geopend. Prachtig gerestaureerd. Maar niet als badhuis. Een paar gigantisch hoge ruimten waren omgetoverd tot expositiezalen. Met daarin een tentoonstelling van beelden en tekeningen van Henry Moore (1898-1986). De grote meester met de grote beelden van het geabstraheerde menselijke lichaam. Absoluut een veroverende kunstverrassing. Prachtig hoe zijn moderne beelden combineerden met de rauwe, eeuwenoude bakstenen muren. Die nieuwe oude ruimtes waren dan weer gekoppeld aan het ernaast liggende Museo Nazionale Romano. Dat is dan weer gevestigd in een oud kloostercomplex dat ooit weer gebouwd is op resten van de thermen. 't Kan gewoon niet op in Rome, die combinatie van oud, nog ouder en cultuur.

 

een beeld van Henry Moore

een buitengedeelte van de thermen

Maar van de ene kunstverrassing kwam de andere. Ik had me al enigszins  verbaasd over de toch wel wat hoge toegangsprijs voor de combinatie van thermen en museum. In een gesprekje met een suppoost ter plaatse bleek maar weer eens dat je altijd de kleine lettertjes goed moet lezen. De kaartjes gaven namelijk ook nog toegang tot drie andere musea. Met de mogelijkheid die te bezoeken verspreid over verschillende dagen. Best handig dus. Maar oeps! Dit was onze laatste dag in Rome. Als je de volgende dag vanuit Civitavecchia per schip de Middellandse Zee en de Atlantische Oceaan wilt gaan oversteken, is 't toch wel handig om daar op tijd aanwezig te zijn. Wat te doen? Dan komt natuurlijk het karakter van de rechtgeaarde Nederlander naar boven. Je hebt er voor betaald dus zul je ze allemaal zien ook! De kaart van Rome erbij, de hele planning voor die dag omgegooid en op naar achtereenvolgens het Palazzo Massimo, de Crypta Balbi en als laatste het Palazzo Altemps dat nog tot laat open was. Want kijk, de oude Romeinse ruïnes die voor die dag op het programma stonden, liggen er al hééél lang. De aanname dat ze er bij een volgend bezoek aan Rome ook nog wel zouden liggen, is dus beslist als redelijk te bestempelen. Maar dat toegangskaartje had niet diezelfde eeuwigheidsduur.

Palazzo Massimo

nagebouwde kamer met oorspronkelijke fresco's

beeld van een hermafrodiet

sarcofaag met geweldig reliëf

Die palazzi Massimo en Altemps bleken prachtige collecties Griekse en Romeinse beelden, fresco's,  mozaïeken en sarcofagen te hebben. De dag ervoor liep ik me nog te vergapen aan de verzameling in de Musei Vaticani. En nu? Meer kwaliteit en veel mooier tentoongesteld. Was 't in het Vaticaan soms wat rommelig, hier kreeg elk meesterstuk de benodigde, mooi uitgelichte ruimte. Interessant was ook om te zien hoe de oude Romeinen de klassieke Griekse beeldhouwkunst bewonderden en kopieerden. Veel oorspronkelijke Griekse beelden zijn ooit vernietigd of liggen misschien nog ergens op ons te wachten, bedolven onder de grond of verzonken op de zeebodem. Maar dankzij Romeinse kopieën weten we wel hoe ze er hebben uitgezien. Niet alleen petje af voor de superrijke oude Romeinse families die deze collecties de afgelopen eeuwen aanlegden, maar ook voor de expositie inrichters. Een absolute aanrader, die twee musea.

Palazzo Altemps

 Met bijgaande foto's heb ik geprobeerd een indruk te geven. Maar ben je nieuwsgierig naar meer? Dan is er on line mijn fotoboek over dit Romebezoek. Honderd pagina's via http://bit.ly/1KZYcMI . Tot volgende week.

TOOS