 |
| Huis ten Bosch |
"Hé, fijn dat jullie er zijn." Willem Alexander
stond ons al op te wachten op dat beroemde bordes van Huis ten Bosch. "Ik
had net al doorgekregen van de wacht dat jullie de poort waren gepasseerd. Zo
werkt dat hier, korte lijnen." De marechaussee had ons inderdaad vlak
daarvoor, na onze paspoortcontrole, al doorgestuurd. "Max is net bezig
koffie te zetten. Dat leek me wel gezellig voordat ik jullie de Oranjezaal laat
zien. Jij, Toos, een cappuccino geloof ik en levensgezel een dubbele espresso,
is 't niet? Ja, je merkt, de koninklijke inlichtingendienst werkt
voortreffelijk."
 |
| deel van de Oranjezaal |
Leuk bedacht natuurlijk. Maar zo werkt het dus toch niet
helemaal. Al is de beroemde Oranjezaal
in het Haagse paleis Huis ten Bosch voor een beperkt aantal Nederlanders nu wel
te bezoeken. Dat op zich is beslist bijzonder want normaal is dat voorbehouden
aan de hotemetoten van het hogere bestuurlijke en bedrijfsechelon, aan de
machtigen der aarde. Maar Huis ten Bosch wordt gerenoveerd en gerestaureerd om
het helemaal up to date te maken als residentie voor het koninklijk gezin. Want
koningen hebben natuurlijk een residentie, niet zomaar een woonhuis.
Omdat zoiets een paar centen kost en die Oranjezaal al
klaar is, vond men het van hoger hand een goed idee de zaal aan den volke te
tonen. Helemaal mee eens! Uiteindelijk betalen we er toch met z'n allen via
onze belastingen aan mee om dat 17de eeuwse paleis weer te laten stralen. Maar
je kunt natuurlijk niet zomaar binnenlopen. Daarvoor is een website gemaakt
waarop je kunt proberen kaartjes te bemachtigen uit het beperkte aantal dat
beschikbaar is.En dat lukte wonderwel.
Dus gaven we op een morgen acte de présence. Twee keer
paspoort tonen, ruim op tijd aanwezig zijn, keurig wachten tot de gids zijn groep
van 15 mensen komt ophalen, wel de jassen uit want je weet natuurlijk nooit wat
daarin of daaronder zit. Ook geen foto's, absoluut niet. Dan eerst een film
over het paleis zien en daarna tien minuten voor die beroemde zaal, geen minuut
langer. Het schema is heilig en de groepen volgen elkaar in strak tempo op. Maar
het is de moeite waard. Vooral omdat de schilderkundige overdaad van de
Oranjezaal zo on-Nederlands is. De protestante Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden van de 17de eeuw met zijn, volgens de vele portretten, in zwarte
kledij gehulde burgers is er in geen velden of wegen te bekennen. De grote
stedendwinger Frederik Hendrik, prins van Oranje, met de verovering op de
Spanjaarden van o.a. Oldenzaal, Maastricht, 's-Hertogenbosch, Hulst en Breda,moest
na zijn dood in 1647 majestueus worden gehuldigd.
 |
| Frederik Hendrik, Amalia van Solms en hun kinderen |
Ook al was hij geen
majesteit, maar slechts Stadhouder. Iets dat hem ongetwijfeld heel erg dwars
heeft gezeten. Al tijdens zijn leven trachtten hij en zijn Duitse vrouw Amalia
van Solms de pracht en praal van Duitse en Franse hoven te evenaren. Kastelen
met grootse tuinen liet hij bouwen, magnifieke feesten werden georganiseerd,
een prachtige kunstverzameling werd aangelegd. Alles om de uitstraling van een
machtig vorst te creëren in een toen economisch zeer florerende republiek die
geen koning wilde hebben.
Van die oude pracht en praal rest tegenwoordig niet heel
veel meer. De kunstcollectie is na de dood van Frederik Hendrik en Amalia uit
elkaar gevallen. De rijk gedecoreerde kastelen en paleizen zijn verdwenen, vergaan
tot ruïnes en afgebroken. Behalve dat Huis ten Bosch.
Daar kregen we nu, dankzij de bezoekactie, een glimp mee van
het uiterlijk vertoon van de Oranjefamilie in die tijd. Stel je voor! Frederik
Hendrik die in een zegekar, omstuwd door bewonderaars en bejubelaars, die
Oranjezaal inrijdt op de grootste schildering daar.
 |
| deel van het schilderij met Frederik Hendrik op zijn zegekar |
Je zou haast denken dat hij
de Zonnekoning zelve was. Ongetwijfeld de bedoeling!De beroemde Vlaamse schilder
Jacob Jordaens mocht dit pièce de résistence uitvoeren. Maar ook
toen bekende kunstenaars als Jan Lievens,Gerard van Honthorst en Salomon de Bray
voerden delen uit. Net als Cesar van Everdingen die de "Allegorie op de
geboorte van Frederik Hendrik" maakte. Een werk waaruit duidelijk wordt
dat de toekomstige stedendwinger was voorbestemd tot grootse daden.
 |
| Allegorie op de geboorte van Frederik Hendrik |
In Frankrijk en Italië zijn nog aardig wat van dit soort
zalen te vinden met een overweldigende overdaad aan schildersversieringen. In
Nederland is dat er in feite maar één. Die Oranjezaal! Daarom ook is het zo'n
belangrijk monument, een bijna letterlijk gouden overblijfsel van de Gouden
Eeuw. Daarom ook mag die restauratie van Huis ten Bosch van mij een aardige
grijpstuiver kosten. Ondanks het gemauw daarover van sommige politici in de
Tweede Kamer. Dit soort monumenten uit ons verleden moet je gewoon eren. Oh zo!
Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten