In het Frans hebben ze er twee mooie woorden voor om het
verschil aan te geven: artiste en artisan. Kunstenaar en
ambachtsman/maker. Is bijvoorbeeld een architect of ontwerper nu een artiste of een artisan? Er lopen heel wat beroemde architecten en designersego's
rond die zichzelf graag onder de eerste categorie geschaard zien, maar ik neig
toch meer naar die tweede. Omdat voor
mij kunst en emotie sterk met elkaar verbonden moeten zijn en de artisan veel meer bezig is met
gebruiksfuncties. Maar ja, de scheidslijn is soms dun.
Bij mijn reis door Laos en Cambodja werd ik weer eens met
dat dilemma van "is het kunst of is het prachtig vakwerk"
geconfronteerd. Want je komt daar natuurlijk heel veel Boeddhistische tempels
tegen met daarin dus heel veel beelden van Boeddha. En niet alleen in die
tempels, vanzelfsprekend ook daarbuiten. Je kunt er zelfs wel eens een beetje
Boeddha-moe van worden. Hoeveel honderden miljoenen Boeddhabeelden zouden er in
de loop van de eeuwen niet zijn geproduceerd? Allemaal in een beperkt aantal
voorgeschreven houdingen. Toch is er dan af en toe ineens weer een beeld dat er
uitspringt, dat je door uitvoering en kleur raakt. Het over-overgrote deel is
alleen maar artisan-werk, maar is dat af-en-toe beeld dat je raakt dan kunst?
Ik ben er voor mijzelf niet uit omdat de scheppers van
die beelden zo sterk aan voorschriften zijn gebonden. Heb je voor het maken van
kunst niet veel meer vrijheid nodig? Waarom maakten in de 15de eeuw in
Vlaanderen de zogenaamde Vlaamse Primitieven als Jan van Eyck, Rogier van der
Weyden, Hugo van der Goes en Hans Memling de prachtigste werken? Kort door de
bocht geformuleerd omdat ze voor een rijke burgerij konden werken en als kunstenaar
niet meer alleen van opdrachten van de kerk afhankelijk waren. En geldt
datzelfde niet ook voor de opkomst van de Renaissance in Florence? Ook in die 15de eeuw.
Hoe dan ook, ik kwam op mijn tocht in Zuidoost Azië heel
veel Boeddha's tegen en heb daar dus ook heel veel foto's van. Oordeel zelf
maar aan de hand van de selectie hier. Is het werk van een artiste of van een artisan?
Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten