Toon Hermans zong 't heel lang geleden al,
"Mediterranee, zo blauw, zo blauw". Want niet voor niks heet de Côte
d'Azur zoals die heet. Dus als ik, zoals nu, in Nice verblijf, zijn associaties
met blauw niet echt vreemd. Zeker niet als ik aan de voet van de Promenade des
Anglais op het Blue Beach strandterras het prachtige lenteweer tot me neem. Met
zicht op kilometers azuurblauw water voor me en kilometers blauwe lucht boven
me. En met naast me ook nog een blauwe parasol.
Daardoor dacht ik ineens aan het nieuwe pigment blauw dat
een paar jaar geleden bij toeval door chemici werd gemaakt terwijl ze op zoek
waren naar heel iets anders. Toen volgde logischerwijs de associatie met Yves
Klein en zat ik een poos later in het Mamac. Toch maar even uitleggen, denk ik.
Ultramarijn is een lievelingskleur van me. Zie ik ergens
iets met die kleur, dan word ik er als door een magneet heen getrokken. Dus
toen ik op een of andere kunstsite het bericht over dat nieuwe blauw zag, had
dat direct mijn hele aandacht. YInMn blue dus,er stond niet bij hoe je
dat moet uitspreken. Onlangs gepatenteerd en nu in de handel verkrijgbaar.
Blijkbaar een heel duurzaam en gifvrij blauw pigment dat prima als vervanger
van het ouderwetse ultramarijn kan dienen. Maar tot mijn stomme verbazing stond
nergens in dat uitgebreide artikel ook maar iets over IKB, het International
Klein Blue. Duidelijk een geval van te weinig cultuurhistorische kennis of
besef. Want als 't gaat over de kleur blauw in combinatie met patenten hoor je
dat als kunstjournalist gewoon te weten en te vermelden. Ziedaar dus die Yves
Klein (1928-1963) uit mijn associatiereeks. Zelfs geboren en getogen in Nice.
Een echte Niçois dus, met ook nog een echte kunstenaarsgeest.
 |
| Yves Klein |
Klein was bezeten van het idee een ultramarijn
pigment te ontwikkelen dat al het andere blauw zou verslaan. Iets dat hem in
samenwerking met een chemicus ook lukte. Het zogenaamde International Klein
Blue kwam ter wereld. In 1960 kregen ze zelfs een Frans patent op het technische
productieproces. Je moet het in werkelijkheid zien om te beseffen hoe je er ins Blaue hinein in kunt verzinken, in
kunt worden gezogen.
 |
| Vénus bleue, gebaseerd op de beroemde Venus in het Louvre |
Dat diepgloeiende blauw wordt blijkbaar veroorzaakt door het
samenspel van weerkaatsend licht met het aan een heel specifiek bindmiddel gebonden
pigmentpoeder. Overigens doet die wetenschappelijke verklaring niks af aan de
magie van het IKB.
 |
| Victoire de Samothrace bleue, gebaseerd op het beroemde Samothrace beeld in het Louvre |
Dat ultramarijn zorgde voor Yves Klein's
wereldwijde doorbraak. En dat echt niet alleen vanwege alle schilderijen,
beelden en installaties van hem in die kleur. Want er waren eind jaren vijftig
ook nog zijn happenings met het IKB in
o.a. Parijs. Toen the place to be
voor kunstenaars. Neem maar rustig aan dat die bijeenkomsten volop de
publiciteit haalden. Welgeschapen naakte vrouwelijke modellen, besmeurd met
dikke lagen van zijn blauwe verf, wentelden zich over of drukten zich tegen nog
onbeschilderd canvas of papier. Of werden er overheen gesleurd. Dat alles onder
muzikale begeleiding van een klassiek strijkje.
 |
| happening |
 |
| schilderingen ontstaan bij zo'n happening |
Kijk ook maar eens op YouTube bij https://youtu.be/gj9nHa7FtQQ .
Succes verzekerd natuurlijk. Zeker in die
tijd toen normen en waarden langzaam aan het verschuiven waren naar de definitieve
omslag in de jaren 60. Hé, normen en waarden die veranderen? Heb ik daarover de
laatste tijd niet heel wat gezien, gelezen en gehoord? Nog nieuws onder de zon?
Dat valt dus wel mee!
Maar als je in Nice aan Yves Klein denkt, komt
ook gelijk het Mamac als associatie aanzetten. Het grote en bekende gemeentelijk
museum voor moderne kunst. Voor bewoners van Nice altijd gratis toegankelijk met
een speciale pas. Net zoals veel andere musea in de stad. En vanwege mijn
atelier/appartement hier heb ik zo'n pas. Die ik meestal ook gewoon op zak heb want
niet vooruit geplande museumvisites zijn per definitie onverwacht.
Van Niçois Yves Klein bezit het Mamac natuurlijk
een groot kunstlegaat. Op de bovenste etages, met regelmatig wisselende keuzes
uit de vaste museumcollectie, is altijd wel werk van hem te zien. Dit keer had
ik ook nog mazzel. Een geheel monochrome IKB zaal!
 |
| Yves Klein zaal in Mamac, Nice |
Ik heb me er volledig gelaafd aan dat opzuigende ultramarijn voordat ik met verlichte schreden weer richting atelier ging. Waar blauwe associaties al niet toe leiden!Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten