|
in een van de graftombes op 'The Great Liao' |
Als ik van Middelburg met de auto richting Bayonne aan de
Frans-Spaanse grens ga, ben ik zo'n 1150 km onderweg. Diezelfde afstand geldt
ook voor Bayonne naar Gibraltar aan het zuidelijke puntje van Spanje. Als een
Liao-steppekrijger op zijn paard rond het jaar 1100 van de ene kant naar de
andere kant van het Liao-rijk zou rijden was hij er dan nog lang niet. Want
daarvoor zou hij 4000 km moeten afleggen. Ga je vanaf Gibraltar die afstand
noordwaarts, dan kom je enkele honderden kilometers noordelijk boven Oslo uit.
Dit om maar even aan te geven hoe groot het Liao-rijk in zijn hoogtijdagen was.
Nog nooit gehoord van die Liao? Dan moet je spoorslags
naar het Drents Museum in Assen. Daar
wordt de 10de en 11de eeuwse geschiedenis onthuld van dit door veroveringen en
allianties groot geworden Oost- Aziatische imperium van de Khitan-nomaden. Op
een prachtige manier.
|
in het geel het imperium van de Liao |
Dat rijk? Het kaartje hierboven zegt heel veel. Delen van
Rusland en zelfs hoofdstad Peking van het huidige China vielen toen binnen de grenzen
ervan. Dat er heel lang weinig over dit nomadenland bekend was, ligt aan het feit dat de
geschiedenis meestal geschreven wordt door de overwinnaar. En die overwinning
lag uiteindelijk toch bij de meerderheid van de Han-Chinezen in het zuidelijk
deel van het imperium. Hoogontwikkelde, beschaafde Chinezen, volgens henzelf
dan wel. En dan zijn nomaden en steppekrijgers natuurlijk al heel snel weg te schrijven
als minderwaardig en onontwikkeld. Dat gebeurde dus en dat bleef ook eeuwenlang
het beeld van hen.
|
graftombe met muurschilderingen |
Tot zo'n 40 jaar geleden bij toeval een aantal graftombes
van de Khitan werden ontdekt. Wat daaruit naar boven kwam veranderde als bij
donderslag hun historie. Grafgiften van goud en zilver terwijl de Chinezen dat toen nauwelijks gebruikten.
En prachtige wandschilderingen die blijk geven van een hoogontwikkelde cultuur.
Iets dat we eigenlijk ook wel hadden kunnen weten als je kijkt naar de
Boeddhistische pagodes die de Liao hebben nagelaten en die nog steeds het
landschap sieren. Ook geven archeologische vondsten aan dat er enorme ommuurde Liao-steden
hebben bestaan.
|
verguld zilveren kroon uit een tombe |
|
de Witte Pagode van Qingzhou |
|
aardewerken drakenkop van een pagode |
|
op speciale manier vormgegeven graftombe |
In het Drents Museum wordt heel sterk de nadruk gelegd op
de grafvondsten en op versieringen van en voorwerpen uit de pagodes. Maar hoe
doe je dat met heel veel kleinere voorwerpen die in vitrines moeten liggen?
Door een bijna hallucinerende, gigantisch grote vloerbedekking te leggen die de
steppegrond imiteert. Met rondom doorlopende foto's van de steppe op de wanden.
Door een paar van die graftombes na te bouwen met nageschilderde de bijbehorende
wandversieringen erin. Een op de normale manier, een door met oplichtende
contouren ervan te werken. Ook door de totale opstelling zo neer te zetten dat
je heel makkelijk je oriëntatie in de expositiezaal kwijtraakt. Echt knap
gedaan. En mooi dat in Assen de geschiedenis van die paar eeuwen Liao-rijk wordt herschreven.
|
deel van de expositiehal |
Een rijk dat begin 12de eeuw uit elkaar viel door
onderling getwist. Maar dat vacuüm werd snel opgevuld. Want vanuit het oosten
rukten de opstandige Jürchen op, een Mongoolse stam. De Jürchen? Gaat er bij de
naam Gengis Khan (1162-1227) of Dzjengis Khan wellicht wel een lampje branden? Alweer
een steppekrijger wiens dynastie door zeer gewelddadige veroveringen het
grootste aaneengesloten imperium stichtte dat er ooit heeft bestaan. Het
Mongools Keizerrijk dat zelfs doorliep tot in Oost-Europa en angst en vrees in
heel Europa veroorzaakte. Tja, geschiedenis en oorlog, twee onverbrekelijk met
elkaar verbonden begrippen.
|
gouden dodenmasker van een prinses uit een van de graftomben |
|
de gouden laarzen die zij aan had |
Daarom miste ik eigenlijk iets bij die tentoonstelling
'The Great Liao'. Een grote landkaart van ons Europa met daarop geprojecteerd
het Liao-rijk. Ik denk dat de huidige EU en dat oude rijk elkaar dan in grootte
ongeveer bedekken. Als je bedenkt dat de EU pas zo'n 50 jaar bezig is zich op
vreedzame wijze te vormen en dus nog zo'n 150 jaar te gaan heeft om de twee
eeuwen van de Liao vol te krijgen, zouden er dan niet allerlei interessante
bespiegelingen op gang kunnen komen? Tot volgende week.
TOOS
Geen opmerkingen:
Een reactie posten